106 nemingen van het geheele jaar, 8760 in aantal, op minstens 11 verschillende wijzen in groepen worden gerangschikt en bij elkander geteld. De mogelijkheid om vergissingen te maken is hierbij zeer groot, en de arbeid zeer tijdroovend. Gelukkig heeft Darwin er eene vereenvoudiging in aangebracht, waardoor het telkens opnieuw opschrijven der 8760 getallen vermeden wordt; zij worden nu slechts éénmaal geschreven op losse latjes die telkens op verschillende wijzen gegroepeerd worden, waarna men de onder elkander staande getallen bijeenvoegt. Gebruik makende van dit hulpmiddel heeft de heer Engelenburg de bere kening van de formules voor de waterhoogten van 1880 geheel voltooid. Het is wenschelijk die berekeningen nog over een of meer andere jaren en ook over andere mareografen uit te breiden, voor ze met zekerheid kunnen worden gebruikt voor de voorspelling der waterhoogten langs onze kust. Lengtebreedte en azimuthbepaling te Ubagsberg. Ten einde de driehoeks metingen in ons land, die door onze Commissie worden uitgevoerd, te doen strekken tot eene bepaling van de gedaante der aarde en ze te verbinden met de driehoeksmetingen, die in de aangrenzende landen worden volbracht, is het noodig dat van eenige punten van ons driehoeksnet de juiste ligging op den aardbol bekend zij en dat ook de richtingen van enkele driehoekszijden met betrekking tot den meridiaan zijn gegeven. Daartoe moet van die punten lengte en breedte worden bepaald en het azimut van die drie hoekszijden worden waargenomen. Door langdurige waarnemingen, die nog steeds worden voortgezet, is de breedte van de Leidsche sterrenwacht vrij nauwkeurig bepaald en door ver schillende bepalingen van het lengteverschil met de sterrenwachten te Green wich, Parijs, Bonn, Göttingen en Leipzig is ook hare lengte vrij goed bekend. Eene azimutbepaling indertijd te Leiden volbracht heeft echter hare betee- kenis verloren, daar het eindpunt der zijde waarvan het azimut bepaald was (de toren der groote kerk te Delft) door brand is vernield. Sedert is het azimut UtrechtAmersfoort gemeten en is ook door een paar zeeofficieren de breedte van de sterrenwacht te Utrecht bepaald, doch hij de uitgebreid heid van ons net zijn meer azimut-breedte- en lengtebepalingen wenschelijk. Vooral voor de aansluiting aan Pruisen en Belgie was het noodig die be palingen te volbrengen in het driehoekspunt te Ubagsberg bij Simpelveld in Limburg, hetgeen door de Duitschers en Belgen eveneens in hunne metingen is opgenomen. De heer Helmert, directeur van het centraalbureau der aard meting te Berlijn, had reeds meermalen over deze zaak gesproken en eindelijk werd besloten in het jaar 1893 de noodige waarnemingen te verrichten. De heer Helmert wilde dan tevens van Duitsche zijde het lengteverschil doen bepalen tusschen Ubagsberg en de sterrenwachten te Göttingen en te Bonn waardoor dus in verband met de lengtebepaling tusschen Leiden en Ubags berg eene hernieuwde verbinding van Leiden met de beide Duitsche sterren wachten zou worden verkregen.

Digitale Tijdschriftenarchief Stichting De Hollandse Cirkel en Geo Informatie Nederland

Tijdschrift voor Kadaster en Landmeetkunde (KenL) | 1894 | | pagina 108