81
onderhandsche akte tevreden stellen, en waaronder zooals we hebben
gezien ook notarissen en juristen voorkomen, maar ook voor hen,
die zich aan den zoom onzer heidevelden vestigen, en langzaam
voortschrijdende de dorre heide in dadelijk vruchtgevenden grond
omzetten. De Landbouw-commissie merkte in haar verslag aan
den Min. v. Wat. H. en N., in Nov. 1891 uitgebracht, terecht op:
„Ook de vermindering van kosten en formaliteiten bij het stellen
van hypotheek zal in diezelfde richting (verbetering der agrarische
toestanden) kunnen werken, door voor den kleinen landbouwer de
gelegenheid om eigenaar te worden gemakkelijk te maken."
Door de wijze van verkrijgen te vereenvoudigen, wordt echter
nog niet de zekerheid, dat werkelijk ook de eigendom zal verkregen
worden, gegeven. Het verkoopen uit de hand vermindert meer en
meer en de openbare verkoopingen, waarbij de verkoopers zeker zijn den
marktprijs te zullen bedingen, nemen toe. Voor den kooper, die
den marktprijs besteden moet, maar de rechten niet kent van den
verkooper op het grondstuk, wordt het hoe langer zoo meer eene
behoefte, vooraf de zekerheid te hebben dat het recht, om het volle
genot van de zaak te hebben en daarover als eigenaar te kunnen
beschikken, ook werkelijk zal verkregen worden. Het streven zal
daarom moeten gericht zijn op een middel, waardoor de kooper
door een eenvoudig en vertrouwbaar onderzoek de zekerheid kan
verkrijgen wie de eigenaar van een grondstuk is. Die zekerheid,
die elders te vergeefs gezocht wordt, kan de Staat geven door zijn
stelsel van openbaarheid zoodanig in te richten, dat positieve open
baarheid wordt gegeven. Het is m. i. niet te verdedigen, dat de Staat
er een stelsel van openbaarheid op na houdt, waarmede slechts rang
verleend wordt aan aanspraken en beweringen.
Hoe meer de overtuiging zal veld winnen, dat er werkelijk groote
behoefte bestaat aan zekerheid ten opzichte van de rechten op den
grond; des te eerder kan verwacht worden, dat de groote minderheid,
die zich reeds in de laatst gehouden vergadering der Ned. Jur.-Ver-
eeniging voor het positieve stelsel verklaarde, tot eene meerderheid
zal aangroeien, die dan zeker het in hoofdpunten ongewijzigde
Torrens-stelsel zal aanbevelen.
