150
en daar het veelal kerktorens zijn telkens eene kleine driehoeksmeting voor
die centreeriug noodig is.
Konden wij in een vorig jaarverslag er op wijzen dat een aanvang gemaakt
was met het oprichten van een gebouw, waarin de commissie de noodige
lokalen en inrichtingen zal vinden voor het onderzoek van hare instrumenten,
de oefening van haar personeel en voor hare verdere werkzaamheden, thans
kan de commissie daaraan toevoegen dat het gebouw zijn voltooiing nadert
en vermoedelijk in den loop van den zomer zal kunnen betrokken worden.
De commissie zal daardoor in de gelegenheid zijn om de voorbereiding voor
de metingen van de tweede orde krachtig ter hand te nemen, in de eerste
plaats door het aanschaffen en laten onderzoeken van de daarvoor noodige
instrumenten en verder door het oefenen van het daarvoor noodige personeel.
Slingerproeven. De commissie stelde er prijs op den slingertoestel van
Defforges, welke zij bij den heer Bianchi te Parijs besteld had, in den aan
vang van de maand Augustus van het vorig jaar te ontvangen, daar hij dan
op de vergadering van de Astron. Gesellschaft te Utrecht door de aanwezige
sterrenkundigen kon bezien en besproken worden. De heer Bianchi heeft
aan ons verlangen voldaan, hoewel de agaten messen nog niet geheel waren
afgewerktde overige deelen van den toestel, de metalen klok, de luchtpomp
en verschillende kleinere onderdeden waren echter geheel voltooid. In de
maand September is toen de slingerstang met de messen weder naar Parijs
verzonden, doch hij is nog niet terug ontvangen, daar de heer Defforges, die
de goedheid heeft bijzonder toezicht te houden op het volkomen juist afslijpen
der messen, voor eene wetenschappelijke zending naar Azië was vertrokken.
Getijwaarnemingefi. In het afgeloopen jaar is de berekening der getijwaar
nemingen voortgezet. De heer Engelenburg heeft nu behalve de waterstanden
aan den getijmeter te den Helder waargenomen in 1880, ook van dienzelfden
getijmeter de waterstanden van de jaren 1881, 1882 en 1892 en voor de
getijmeters te IJmuiden en Hoek van Holland van het jaar 1892 aan de
berekening volgens de methode van Darwin onderworpen en de formule voor
den waterstand op de genoemde plaatsen in die jaren berekend. De ver
schillende formules stemmen zeer goed overeen, zoodat zij met uitzondering
van enkele termen van lange periode, die nog nader moeten worden onder
zocht, groot vertrouwen verdienen.
Belangrijk zijn in die formules de termen die hun oorsprong vinden in de
geringe diepte der zee op onze kust en die in den Helder den zoogenaamden
agger of tweeden vloed (eigenlijk den eersten vloed) veroorzaken.
Na het afleiden der formules is een aanvang gemaakt met de vooruitbe
rekening der waterhoogten voor den getijmeter aan den Hoek van Holland
in 1896; daar hiervoor verscheidene voorbereidende berekeningen moeten
worden volbracht, die ook later bij de vooruitberekening voor latere jaren
van dienst kunnen zijn, is deze arbeid nog niet voltooid.
