Kadaster en Landrente op Java.
Door opstellen in dit tijdschrift van de heeren Borgerhoff
van den Bergh (I. bl. 164, 210) Spaarwater (IV. bl. 185,
225, V. bl. 177) Verstijnen (VI. bl. 116, 196, 229, VII, bl 25,
220) en Warnsinck (X. bl. 136, 165) zijn onze lezers ingelicht
over de rechtstoestanden van den grond op Java, de belastingen van
dien grond geheven en de beteekenis van het kadaster aldaar.
De mislukking van allerlei pogingen tot betere regeling der land
rente leidde in de laatste jaren tot een proefneming in de Preanger
regentschappen met de opmaking van een landrentekadaster. Die
proefneming gaf den heer F. Verstijnen, oud-Chef van den kadas-
tralen dienst in Ned. Indië, aanleiding tot het houden eener voor
dracht in de vergadering van het Indisch genootschap te 's Gravenhage
op 15 Januari van dit jaar. Op deze voordracht volgde een niet
onbelangrijk debat. Een der debaters, de heer H. J. Tijd eraan,
oud-resident, heeft daarna zijne denkbeelden ontwikkeld in eene
brochureGrondbelasting op Java ('s Gravenhage bij Couvée). Ook
de heer L. W ess els, bekend door zijne artikelen over dit onderwerp,
gaf zijn oordeel over de geuite meeningen ten beste in eene brochure
De Landrente op Java m het Indisch Genootschap ('s Gravenhage, Nijhoff).
Wij stellen ons voor, de beteekenis der landrente in verband met
het kadaster met enkele trekken in het geheugen onzer lezers terug
te roepen, om daarna meer uitvoerig mede te deelen, wat op bedoelde
vergadering over of naar aanleiding van de proefneming in de Preanger
werd gezegd.
Op den grond op Java worden uitgeoefend drieërlei soort van
rechten nl:
1°. Het erfelijk bezitrecht door de inlanders. Dit bezitrecht kan
krachtens de agrarische wet worden geconverteerd in eigendomsrecht,
