194
„Maar zoo dat moest, wat ik echter niet als bepaald noodig erken,
waarom dan niet in de hand van den bouwmeester, in plaats van in
die van den stoffeerder?
„Immers als men een bouwwerk eenvoudiger wil maken, dan men
eerst voornemens was te doen, ten einde minder geld te besteden en
eerder gereed te zijn, verwisselt men niet den bouwmeester met den
behanger doch men laat den eerste een nieuw eenvoudiger bestek
maken en hem het werk daarnaar uitvoeren.
„Neende methode van meten moest vereenvoudigd worden, alleen
omdat men meende daarmee spoediger te vorderen, en dus ook minder
uit te geven; en de algemeene chef moest een bestuurs-ambtenaar zijn,
omdat Ja, werkelijk Mijne heeren, ik kan hierover mijn
gevoelen moeilijk uitspreken, en zal dan maar als reden aannemen,
omdat het in 't oog van den directeur van binnenlandsch bestuur
zóó moest.
„Uit de resultaten is intusschen reeds meer dan genoeg gebleken,
dat de aangenomen werkwijze bij de meting niet leidt tot meer vor
dering en minder uitgaven. Integendeel bleek dat aanmerkelijk
minder is afgedaan dan vroeger, toen voor een fiskaal kadaster
werkelijk overdreven juist en te omslachtig werd gewerkt. Al wat
aan deugdelijke uitvoering, d. i. aan duurzaamheid, nauwkeurigheid
en bruikbaarheid wordt prijsgegeven is dus opgeofferd aan eene
fictie, die zeker in het hoofd van werkelijk deskundigen niet zou
zijn opgekomen,
„De volgende cijfers mogen deze uitspraak staven: In de jaren
1886 tot en met 1890 werden per jaar gemiddeld ruim 70.000 bouws
landrenteplichtige gronden door het kadaster zeer nauwkeurig opge
meten en verder verwerkt, met ongeveer hetzelfde personeel, dat nu
bij de nieuwe regeling is werkzaam gesteld, terwijl in 1891, 1892
en 1893 (jaren waarin deze laatste in vollen gang was), niet meer
geleverd kon worden dan pl. m. 40,000 bouws per jaar aan nieuw
werk, terwijl daarenboven gemiddeld evenveel van het vroeger door
het kadaster gemeten werd herzien. Stellen wij die herziening,
waarvan het zeer de vraag is, of zij niet grootendeels bestaat in
bederving van goed werk, op 1/s van den arbeid nieuw, dan
krijgen wij een vermindering aan geleverd werk van pl. m. 1/5 a 1/6
(zie koloniale verslagen). Ik maak mij daarentegen sterk dat als
