195
onder goede leiding het kadaster-personeel onafhankelijk en op zich
zelf staande had kunnen doorwerken, volgens de eenvoudige, doch
deugdelijke methode, die ik in mijn meer genoemd opstel „de
landrente in verband met het kadaster" en ook mondeling den
hoofdinspecteur van kultures aanbeval, wel het dubbele had kunnen
geleverd worden, en zulks zou niet het minste ongerief voor de goede
samenwerking met het schattingspersoneel hebben behoeven op te
leveren, daar deze eenvoudig bestaat in het gemeenschappelijk over
leggen, welke gedeelten opvolgend voor opmeting en verdere behan
deling aan de beurt komen,
„Ontbreekt het ten opzichte van het meeiwerk alleen aan minder
goede regeling en onvoldoend deugdelijke uitvoering der détails, bij
het schattitigsiuerk vrees ik, dat grootere afwijkingen van den goeden
weg, zoo niet misslagen begaan worden, ofschoon ik er geen grondig
en volledig oordeel over kan vellen, daar er geen instructie voor dat
werk is gepubliceerd, en ik op mijn herhaald verzoek om inlichtingen,
aan daar geplaatste ambtenaren, omtrent de leidende gedachte en de
wijze van uitvoering, slechts één antwoord heb ontvangen, luidende
dat alles zoo geheimzinnig toegaat, dat bij zelf het fijne er van niet
wist, en dat bovendien streng verboden was, er mededeelingen over
te doen. De koloniale verslagen leeren ons hieromtrent ook wel
bitter weinig, doch genoeg om de uitgesproken vrees te wettigen.
„Wij leeren daaruit n.l. alleen dat de schatting de meting op den
voet volgt; dat zij wordt uitgevoerd door den inspecteur en de hem
toegevoegde controleurs, die met de kaart in de hand nagaan, of door
de landmeters de kuituursoort goed is opgegeven, en nota bene of
de voorschriften voor de meting goed zijn opgevolgd. Verder, dat
daarbij tevens de blokken worden geclassificeerd volgens sommige
factoren, die bij de berekening der belasting van invloed zijn. Welke
factoren worden gebruikt, naar welke beginselen zij worden verwerkt
enz., blijkt echter niet. Eindelijk, dat van alle dessas monografieën
worden gemaakt, speciaal ten aanzien der bouwgronden, waarin tevens
alle gegevens worden verzameld omtrent den economischen toestand
der dessa en van den druk der grondbelasting in verschillende streken.
„In dit laatste ligt opgesloten, zou ik zeggen, dat men de zaak
Tijdschrift van K. en L. VI, bl. 116, 196.
