67
trig. form. 2 nader toe te lichten; toch willen we het doen, wijl
conservatisme de geduchtste tegenstander is welke wij op onzen weg
kunnen ontmoeten, omdat hij stellig ergens zal hebben post gevat
en bijgevolg geen argument mag worden verzwegen dat eventueel
te verwachten redeneeringen te niet doet.
Het trig. form. 2 bevat een volledig register van centrische hoeken,
zooals zij in de latere berekeningen moeten worden ingevoerd, zoo'n
register is bij onze hermetingen onbekend, we verheugen ons dikwijls
nog in zakboekjes, bevattende hoekwaarnemingen, nog nagenoeg in
hun geschapen toestand.
Moet toevallig een ambtenaar die registertjes overnemen van een
ambtsvoorganger, dan zal gewis de haardos van den overnemer,
indien zijn kruin er althans mede versierd is, schade lijden, door de
krampachtige vingerbewegingen waaraan hij bij de behandeling dier
documenten zal blootstaan.
Het trig. form. 2 daarentegen had klaren wijn geschonken.
Mogen zakboekjes het deel van kaalhoofdigen zijn.
Voor de'trig. form. 1 en 2 zie men behalve Anw. IX 1894. F. G. Gauss:
die trigonometrischen undpolygonometrischenRechnungen in derFeldmess-
kunst, 1893, Kap. 2. Winkelmes sung und Horizontabschluss 67 t/m 81.
Trig. Form 3. Berechnung der unzuganglichen Entfemung C. S.
Trig. Form. 4. Reduction excentrisch beobachteter Richtungen.
Deze formulieren hooren bij elkaar, in het zooeven aangehaalde
werk1) van Gauss zijn zij toegelicht in Kap. 3, Htllfsmessungen und
Rechnungen zür Winkelmessung82 t/m 85.
Bij de bespreking van het Arnhemsche model tr. form. 1 is opge
merkt dat kol. 11 werd weggelaten en dat daardoor voor repetitie
waarnemingen het formulier ongeveer ongeschikt was geworden.
Repetitie-waarnemingen kunnen wenschelijk zijn, daarom wordt op
deze omstandigheid nog eens in 't bizonder de aandacht gevestigd.
Wanneer men bij excentrische waarnemingen de reïteratie methode
toepast, voor een punt der 4e orde b.v. een drievoud, dan is men
gehouden, vóór de richtingen worden overgebracht naar trig. form. 2,
Beide aangehaalde werken, nieuwe veelgewijzigde en verbeterde uit
gaven, heeft de Ver. v. K. en L. in hare bibliotheek.
