83
rekening er nog bovendien in wordt uitgevoerd, bij het förm 16
wordt het trig. form. 19 gebruikt; en dat is goed gezien, wijl het
afkeuring verdient tabellen te overladen met cijfers; het werk der
berekening is inspannend genoeg, die eigenschap behoeft niet kunst
matig te worden verhoogd.
Kunnen de ontwerpers zich met mijne zienswijze vereenigen dan
durf ik hen vragen, desavoueer uw kind, in het belang der zaak
welke we beiden voorstaan.
Door die handeling zal voor goed het gevaar worden afgewend
dat de landsdrukkerij ooit uw papieren nageslacht voortplant.
Ook in de divisie Leeuwarden is een formulier, genre 16, in ge
bruik; het telt 16, zegge zestien kolommen, deze lijken me toe
een omzetting te zijn van het Indische model, op die omzetting is
het formulier niet beter geworden.
Trig. Form. 17. Einketten. Berechnnng der Dreiecke.
De voorschriften voor de vorming en behandeling van schakels
van driehoeken zijn neergelegd in de Regeln zum Trig. Form 17-
80. 81- 82."
Bij onze driehoeksmetingen zal het inschakelen veel zeldzamer voor
komen dan bij de Pruisische, dit neemt echter niet weg dat het formu
lier en de betrokken voorschriften ten volle onze aandacht waard zijn.
Eene uitgebreide beschouwing over het onderwerp is te vinden:
Gauss, Die trig, und polyg. Rechn. etc2 Auflage 1893 Teil I 102-
Voor de ontwikkeling in algemeenen vorm der formules voor
komende in regel 80/81, zie men van de aangehaalde het gedeelte
genommerd 4. bldz. 353.
80. „Evenals bij het invoegen, zal ook bij het bij uitzondering toe
gelaten inschakelen in den regel geen sprake zijn van een strenge
vereffening der fouten, volgens de methode der kleinste kwadraten.
„De berekening wordt uitgevoerd in het trig. form. 17. Het
verloop verschilt naar gelang
a. zoowel bij het aanvangpunt Pa als ook bij het eindpunt Pe van
den schakel, een aansluitende richting naar een gegeven punt
werd waargenomen,
b. of slechts op een dezer punten,
c. of op geen van beiden een aansluitende richting voorhanden is.
