10
tegen te waken dat de kooper of verkrijger later meer gaat eischen dan waarop
hij recht heeft, maar om hem te beschermen tegen revindicatie van den kant
van derden, en hiertegen is hij in geen enkel opzicht gewaarborgd, ook al
erkent hij, geheel te goeder trouw, nog zoo vaak dat de grenzen volgens het
kadaster de juiste zijn. Hoe zou het bovendien moeten zijn indien die verkrijger
eens mala fide handelde, wijl het hem zeer goed bekend was dat die grenzen
niet waren die van het perceel, waarover zijn auteur rechtens kon beschikken,
maar hier buiten vielen?
Tegen het gevoelen van den schrijver dat het kadaster in Nederlandsch-Indie,
dat is dus, tot nog toe, op Java nmet het oog op zijne inrichting, de groote
zorg, die aan de samenstelling en bewaring van het veldwerk is besteed,
bijna de diensten zal kunnen en. met het oog op de eigenaardige toestanden
in Indië, dikwijls zal moeten bewijzen van een rechtsgeldig kadaster" is,
naar mijne meening, weinig in te brengen; maar het met veel minder zorg
hier te lande samengestelde, bewijst in vele gevallen dezelfde diensten. Dat
echter een zuivere rechtstoestand, geheel in overeenstemming met het kadaster,
van de met titels bezeten onroerende zaken geboren zal zijn „zoodra alle
perceelen éénmaal zullen zijn overgegaan" is in zooverre onjuist dat 't recht van
den volgenden verkrijger op het perceel volgens de kadastrale omschrijving eerst
onaantastbaar zal zijn zoodra de adquisitieve werking der verjaring zal voltooid zijn.
Terwijl het ten onzent aangelegde, uitsluitend fiskale, kadaster eene algeheele
omwerking zou behoeven om een eigendomskadaster te kunnen zijn, laat staan
een rechtsgeldig eigendomskadaster, zou dat op Java, gelijk het thans is
ingericht, met aanzienlijk mindere moeite en kosten tot een kadaster van de
laatstgenoemde soort zijn om te werken. Evenals het stelsel van openbaarheid
volgens de wettelijke bepalingen van het negatieve beginsel uitgaat maar de
facto in zeer vele opzichten groote overeenkomst vertoont met een positief
stelsel in den geest van dat van Sir Robert Torrens, evenzoo is het thans
bestaande kadaster op Java, op grond van de wijze waarop het tot stand
gekomen is, in beginsel geen rechtsgeldig eigendomskadaster, ofschoon het in
werkelijkheid bijna zonder uitzondering wel als zoodanig dienst zou kunnen
doen, en ook dienst doet. Aan de practische werking als rechtsgeldig eigen
domskadaster ontbreekt de wettelijke sanctie, die onmisbaar is om het aan
deze bestemming in allen deele te kunnen doen beantwoorden. Welke over
wegingen zouden nu een wetgever er van kunnen terughouden deze sanctie
te verleenen? Zooals hierboven is aangetoond is het ontbreken der voorafgaande
contradictoire delimitatie de voornaamste reden waarom het kadaster, gelijk
het thans bestaat, niet als rechtsgeldig kan worden aangemerkt. Wel heeft
men van de verschillende eigenaars en op andere wijze belanghebbenden
verklaringen ontvangen waarbij zij genoegen nemen met de grenzen der per-
ij T. v. K. en L. VI, p. 242-
