HET REKENKWADRANT VAN Dr. S. LEVaNEN.
Dit rekenkwadrant, waarvan de beschrijving voorkomt in het „Overzicht"
van het Finsche Genootschap voor Wetenschappen, is door de Uitgevers
maatschappij Otava te Helsingfors in den handel gebracht, met bijbehoorenden
leiddraad in het Zweedsch, waarvan wellicht ook een Duitsche vertaling zal
verschijnen. Het geeft zeer eenvoudige toepassingen van de theorie der even
redige lijnen, ook op het gebied van driehoeksmeting. Als zoodanig kan
het worden gebruikt als hulpmiddel bij het onderwijs, terwijl het ook dienst
kan doen bij berekeningen, waarbij geen groote nauwkeurigheid wordt vereischt
en bij het opsporen van grootere rekenfouten in berekeningen, die op andere
wijze zijn uitgevoerd. De graad van nauwkeurigheid, die bij het gebruik van
dit kwadrant wordt bereikt, is gelijk aan die, welke men verkrijgt met 3-tallige
logarithmen. Hierin staat het derhalve gelijk met een van de kleinere reken-
linialen, maar de constructie is zoo eenvoudig, dat de prijs veel lager is,
(1.50 frs. met bijbehoorend strookje gelatine) en men het des noods zelf kan
vervaardigen.
.Zooals de figuur (een zincografische reproductie)8) aanwijst, bestaat het uit
een cirkelkwadrant (met een straal van 15 cM.) dat door horizontale en
vertikale lijnen is verdeeld in vakjes van 1 mM'. Bovendien is er een stelsel
cirkelbogen op aangebracht met een onderlingen afstand van 1 mM. Op
een buitensten cirkelboog vindt men een graadverdeeling.
Bij het toestel behoort nog een reepje van gelatine, celluloid of andere
doorzichtige stof, lang ruim 15 cM. en breed omstreeks 2 cM., op het midden
waarvan in de lengte een rechte lijn is ingekrast, de straal, die gebruikt
wordt bij het aflezen en die altijd zóó wordt gelegd, dat hij door het middel
punt gaat. Men zou hem daar ook aan een van de uiteinden zoo kunnen
bevestigen, dat hij over het kwadrant kon draaien. Als men het toestel zelf
wil vervaardigen, neme men daarvoor millimeterpapier en late de cirkelbogen,
behalve die, waarop de graadverdeeling voorkomt, wegmaar brenge dan een
verdeeling in millimeters aan op den straal.
Bij elk punt van het kwadrant behooren nu drie getallen.
1. De afstand van het punt tot den benedenrand van het kwadrant.
Dezen noemen wij b en lezen hem af aan links, het snijpunt van de
1) Overgenomen uit „de Natuur" 5e afl. 1896.
2) De cliché werd door den Uitgever van „de Natuur" den heer Broese te Utrecht, welwillend
voor bijgaande plaat ten gebruike afgestaan.
