-
44
inhoud van het grondboek. Door den omvang der inmenging van
de overheid wordt het verschil tusschen de beide stelsels en tevens
de keuze voor ons land bepaald.
Een „buitensporig en al te landsvaderlijk gezag" kan niet worden
geduld in „oude landen, waar de maatschappij geleerd heeft op eigen
krachten te steunen en de bemoeiing der overheid van oudsher tot
het noodzakelijke beperkt is" (Weekbl. 1895 bl. 687). De Staat
moet niet „preventief" alleen „repressief" optreden, zich alzoo be
perken tot de rol van wat de Duitschers noemen den Polizei-Staat.
Met leede oogen moet de schrijver van „het recht en de maat
schappij," als belijder van dit, in zijne consequenties nog slechts
door weinigen gehuldigde beginsel, den aandrang gadeslaan, uit
maatschappelijke behoeften en toestanden geboren, om de Staatszorg
bij sociale hervormingen uit te breiden; hoe langer hoe meer moet
hij dientengevolge zijn liefde voor zijn geesteskind voelen verdwijnen.
Geenszins kan ik toegeven, dat het Mr. Hamaker gelukt zou
zijn, op deze wijze de beide stelsels in „scherpe tegenstelling" te
brengen. In beide heeft men Staatszorg, het geldt hier dus geen
groot beginsel, hoogstens een bezwaar, eene »quaestie van meer of
minder." Wat den last aangaat, den burgers opgelegd, is het ver
schil zeer gering. In dit tijdschrift XI bl. 109 a 113 x) heb ik aan
getoond dat die last in het Torrensstelsel zich feitelijk bepaalt
en in verband met het duplicaten-stelsel zich ook bepalen kan tot
de legalisatie (anthentiseering) der akte door een notaris of ander
bevoegd openbaar ambtenaar. Daarom is de bemoeiing der overheid
voor mij, sinds ik het Torrensstelsel heb leeren kennen, geen over
wegend bezwaar, hoogstens „een argument in het debat".
Mr. Hamaker beweert echter, dat hij in uitbreiding der Staats
zorg op zichzelf niet zoo groot bezwaar ziet, doch hij wenscht dat
„de bijzondere personen in volle vrijheid 2) en naar eigen inzicht
hunne belangen kunnen behartigen" (Weekbl. 1895 blz. 687).
Ook andere voorstanders van het negatieve stelsel leggen op die
vrijheid den nadruk. Ligt hierin voor hen het hoofdmotief, dan staat
hun zaak zeer zwak. Immers het negatieve stelsel verwezenlijkt die
1) Rechtsgel. Mag. 1895, bl. 270 276.
2) Door mij gecursiveerd.
