8
daarentegen wel omdat de rechter, bij de beslissing van eigendomsgeschillen,
in de meeste gevallen geene andere aanwijzingen zal hebben om over de
grenzen van eenig perceel uitspraak te doen dan die welke het kadaster
verstrekt. »Ware het mogelijk geweest een rechtsgeldig kadaster daar te
stellen dan zou men daardoor in Indië, meer nog dan in Europa, gebaat zijn
geworden omdat daar aan getuigenbewijs wegens het onbestendig verblijf
der Europeanen, het geringe herinneringsvermogen der inlanders, en de weinige
betrouwbaarheid der vreemde oosterlingen al even weinig valt te hechten
als aan de bewijskracht der gebrekkige akten en meetbrieven" Even juist
als deze meening mij voorkomt, behoudens protest tegen het beweren dat de
inlander over zulk eene slechte memorie zou beschikken, even onjuist schijnt
mij toe wat de Heer Verstij nen hierop laat volgen: sDoch dit ideaal was
daar nog minder dan hier te bereiken omdat men in Indië op wetgevend
gebied uit den aard der zaak eenigszins achterlijk is en nieuwe maatregelen
nog moeilijker tot stand te brengen zijn dan in Nederland, en er dus niet
aan te denken viel, om de daarvoor noodige wetgeving in het leven te roepen of
zelfs om de daartoe noodige formaliteiten als contradictoire delimitatie, verzekering
der grenzen enz. verplichtend te stellen". Uit niets is mij gebleken dat men
in Indië op wetgevend gebied zoo achterlijk is; de in overstelpende massa
daar te lande uitgevaardigde wettelijke voorschriften zijn over het geheel
volstrekt niet van minder gehalte dan men elders wel ziet, maar gaan te veel
mank aan het groote euvel van geene, of veel te weinig, rekening te houden
met de middelen waarover bij de uitvoering er van beschikt kan worden. En
waarom het zoo onmogelijk zou geweest zijn eene verordening af te kondigen
waarbij de contradictoire delimitatie werd geregeld, vooral met het oog op de
daaraan verbonden rechtsgevolgen, wil mij niet recht duidelijk worden. De
wijziging in het Burgerlijk Wetboek zou, indien zij noodzakelijk mocht worden
geacht, bij Koninklijk Besluit kunnen zijn afgekondigd, zonder dat de mede
werking der wetgevende macht, die hiertoe bij ons te lande vereischt zou
worden, had behoeven te worden ingeroepen daar, gelijk bekend is, het
Burgerlijk Wetboek voor Neerlandsch-Indië door den Koning werd vastgesteld.
Wel verre van het aan de door den Heer Verst ij nen uiteengezette oorzaken
te willen wijten dat op Java het kadaster niet zóó werd samengesteld dat het
rechtsgeldig kon verklaard worden, schijnt het mij toe dat deze door ieder
deskundige zeer gewenschte instelling daarom niet in het leven is geroepen,
omdat men waarschijnlijk, toen met de kadastrale werkzaamheden een aanvang
werd gemaakt, nog niet de juiste voorstellingen had van hetgeen daartoe
onontbeerlijk is en toen deze eenmaal verkregen waren, er tegen opgezien
heeft aan het reeds verrichte werk een groot deel zijner waarde te ontnemen
door een betoog dat men, op den ingeslagen weg voortgaande, toch nooit tot het,
2) T. v. K. en L. VI, p. 240.
