62
niet bekend. Uit het feit, dat bij plakaat van 11 September 1792
de belasting op den verkoop van vaste goederen tot 2% verminderd
v/erd, mag echter aangenomen worden, dat de bovengenoemde
zorgelijke omstandigheden niet in die mate bestonden.
Het voorstel van den Gouverneur van Java „P. G. van Overstraten"
aan G. G. en Rade van Indië, gedaan te Samarang den 3en November
1792, verdient door het gezonde denkbeeld, dat daarin voorkomt, wel
onder de aandacht van de lezers van dit tijdschrift te worden gebracht.
Hij trachtte n. 1. een nieuw beginsel op Java ingang te doen vinden,
door het aangaan van contracten met particulieren, ter bebouwing
van woeste gronden.
Had tot dusver onvoorwaardelijk de regel gegolden, verschillend
van dien voor Bataviadat de grond op Java aan de Compagnie
toebehoorde, thans meende Java's Gouverneur het oogenblik gekomen
om van dien eigendom afstand te doen, waar dit in het voordeel der
ontginning zou zijn. De contracten, door hem tot dat einde gewild,
hadden tot grondslagen:
De kostelooze afstand van woeste gronden door de Compagnie,
aan de eene zijde, en aan de andere, de aanleg, voor rekening der
ondernemers, van koffie- en peperplantages, waarvan één pikol per
morgen moest worden afgestaan, en onder verplichting, dat de verdere
producten, tegen de gewone prijzen, aan de Compagnie zouden wor
den geleverd.
De eerste voorwaarde werd geacht in te gaan 5 jaar na den afstand
der landen.
Het waren voornamelijk de onbebouwde gronden in het Djamboesche
gebergte en in de distrikten van Samarang, Salatiga en Oengarang,
die daarvoor het geschiktst geacht werden.
De Hooge Regeering vereenigde zich met zijne denkbeelden en
voorstellen.
Men bepaalde zich vooreerst tot de distrikten van Samarang en
Kaliwoengoe, welke daartoe opgenomen en opgemeten werden, door
den ingenieur Waterloo en 2 kundige inlanders. Het is echter
jammer, dat de gedetailleerde plannen, die daarover door hem aan
de Regeering zijn ingediend niet meer in het archief aanwezig zijn,
daar die, na rijp onderzoek en in overleg met ervaren Regenten, als
landbouwkundigen, door van Overstraten waren opgemaakt.
