87
dat dientengevolge de kadastrale aanduiding in het grondboek ten
behoeve van derden deelneemt aan de „öffentliche Glaube" van
dat boek (zie dit Tijdschr. XIV bl. 168) nu doen zich de be
zwaren van de onnauwkeurigheid der kaarten steeds sterker ge
voelen en wordt het steeds meer een gebiedende noodzakelijkheid,
de vernieuwing ter voldoening aan die hoogere eischen in sneller
tempo dan thans geschiedt voort te zetten.
Dergelijke vernieuwing stelt ook hoogere eischen aan de techniek,
in de eerste plaats aan de hoofdambtenaren, die de methoden van
meting, berekening enz. moeten ontwerpen en voor de vorming
van een theoretisch en praktisch voldoend ontwikkeld personeel
moeten zorg dragen.
Ook tegen dezen taak bleek Gauss opgewassen. Zijne prak
tische ervaring bij hermetingen opgedaan, zijne voortgezette studiën
waarvan de resultaten vooral zijn neergelegd in „Die trigono-
metrischen und polygonometrischen Rechnungen in der Feldmess-
kunst, Halle 1876" (de 2® geheel omgewerkte druk verscheen in
1893) hadden hem voorbereid tot de gewichtige taak: het ontwerpen
van voorschriften voor de technische uitvoering der vernieuwing
van het kadaster (Anweisungen VIII und IX vom 25 Oktober 1881)
Toegelicht met kaarten, schetsen, tabellen, alles op voorbeeldige
wijze uitgevoerd, trokken deze voorschriften zoozeer de algemeene
aandacht, dat zij reeds in meerdere talen zijn overgezet.
De groote verdienste van Gauss is, voor de berekeningen
formulieren te hebben gegeven ter vereffening van de onvermijde
lijke fouten der meting naar de methode der kleinste vierkanten
en aldus die methode ook toegankelijk te hebben gemaakt voor
de groote schare van practici, wien het aan tijd of aan dien
bijzonderen mathematischen aanleg ontbreekt, noodig om zelfstandig
tot de eenvoudigste aanwending dier methode op de vraagstukken
der landmeetkunde te geraken.
Voorts wordt een duurzamen technischen grondslag voor de
uitzetting van verloren grenzen en voor de bijhouding gelegd door
de verzekering te velde, behalve van de driehoeks- en veelhoeks-
punten, van de inbindingspunten van meetlijnen voor te schrijven.
Door berekening der coördinaten van deze punten wordt eene
deugdelijke controle op het werk uitgeoefend.