96
werden aangegeven; want is dit niet het geval, worden ze, zooals
thans in Pruisen gebruikelijk is,x) verzekerd onder den grond
door middel van buizen, dan zal in de praktijk het opsporen dezer
punten te omslachtig en somtijds zonder hoek- en lengtemeting
onmogelijk zijn. Het opbreken van straat of weg, het graven in
den grond heeft zijne bezwaren en kost veel tijd, vooral als de
bodem door vorst of droogte hard is geworden. Zijn een of meer
der vaste punten verdwenen, waaruit de verzekering van het po-
lygoonpunt heeft plaats gehad, dan kan dit punt niet teruggevon
den worden zonder hoek- en lengtemeting uit de omliggende po-
lygoonpunten. Daarbij komt nog, dat de buizen na verloop van
jaren zullen verteren en door het stooten met schop of houweel
uit elkander zullen vallen.
De waterstaat, welke zijne driehoekspunten en meetlijnen reeds
sedert jaren op eene zichtbare en duurzame wijze verzekert door
middel van basalt- en hardsteenen palen, gebruikt langs de Maas
in de provincie Limburg hardsteenen palen van bizondere construc
tie om de polygoonpunten aan te duiden van de meetlijnen der
bestekken en grensregelingen. Figuur I geeft een idee van zoo'n
paal. De bewerkte kop verheft zich nauwelijks boven het maai
veld en heeft in een der zijvlakken eene uitholling a, in den vorm
van een halven cirkel, welks middelpunt het polygoonpunt aangeeft.
In deze uitholling wordt de baak geplaatst zoodanig, dat het mid
den der baak samenvalt met het midden der uitholling.
Ook in kei- of straatwegen zouden deze palen gebruikt kunnen
worden, mits de tegen de uitholling liggende steen eveneens van
eene holte werd voorzien.
Ofschoon aanwending dezer palen zeer practisch is, hebben ze
toch één bezwaar; bij niet vertikalen stand van den paal zal de
baak, de uitholling volgende, scheef komen te staan, tenzij ze gestut
worde; en als dit toch moet geschieden, zou de zijwaartsche uithol
ling van den paal kunnen vervallen en vervangen worden door eene
kleine uitholling in het midden van den kop, waarin dan de punt
der baak geplaatst zou moeten worden, zooals door figuur II wordt
voorgesteld; het stutten zou kunnen geschieden door drie ijzeren
Anweisung IX 30 no. 3.