174
willens of wetens maakt, evenmin doet hij 't recht. Het ontstaat,
groeit en sterft in hem buiten alle willekeur om. Men kan slechts
vaststellen dat het er is, hoe het er kwam is het geheim van den
Schepper van alle dingen of van de natuur" 1).
Ihering noemt de historische school een romantische, „d. w. z.
een idee, berustend op eene valsche idealiseering van voorbij
gegane toestanden, het denkbeeld n.L, dat het Recht zich zonder
smart, zonder moeite, zonder daden zou vormen gelijk de plant
- in het veld. De geboorte van het recht gaat even als bij die van
den mensch gepaard met heftige weeënEen recht zonder
moeite verkregen staat op eene lijn met de kinderen door den
ooievaar gebracht. Wat de ooievaar gebracht heeft kan de vos of
de gier terughalen. Maar hij haalt het niet terug van de moeder
die het baarde" 2).
„Alle groote rechten en vrijheden, in het geschiedboek des
rechts opgeteekend: de opheffing der slavernij, der lijfeigenschap,
de vrijheid van den grondeigendom, van het handwerk, van het
geloof enz., moesten door middel van heftige, dikwijls door eeuwen
heen voortgezetten strijd worden veroverd; niet zelden wijzen
stroomen bloeds, vooral echter vertreden rechten den weg aan,
die het recht daarbij heeft afgelegd" 3).
„Oorlog, oproer, revolutie, lynchwet, Godsoordeel, vuistrecht,
duel, noodweer en de tamme strijd: het proces wat zijn zij
trots alle verscheidenheid in het voorwerp van den strijd en van
den inzet, in vormen en afmetingen van den strijd, anders dan
tafereelen van hetzelfde drama: den strijd om het recht?
„Aan ieder gerechtigde dringt zich bij krenking van zijn recht
de vraag op, of hij het zal handhaven, den krenker weerstand
bieden, alzoo strijden, dan of hij voor hem wijken, zijn recht in
den steek zal laten. In beide gevallen is het besluit verbonden
met een offer: in het eene wordt het recht aan de vrede, in het
tweede de vrede aan het recht opgeofferd" 4).
„De strijd om het recht is den rechthebbende eene plicht jegens
zich zelf.
b Hamaker, Het recht en de Maatschappij, bl. 15.
b Der Kampf um's Recht, Wien 1872, bl. 18, 20.
s) Idem, bl. 15.
4) Idem, blz. 21, 23.