174 willens of wetens maakt, evenmin doet hij 't recht. Het ontstaat, groeit en sterft in hem buiten alle willekeur om. Men kan slechts vaststellen dat het er is, hoe het er kwam is het geheim van den Schepper van alle dingen of van de natuur" 1). Ihering noemt de historische school een romantische, „d. w. z. een idee, berustend op eene valsche idealiseering van voorbij gegane toestanden, het denkbeeld n.L, dat het Recht zich zonder smart, zonder moeite, zonder daden zou vormen gelijk de plant - in het veld. De geboorte van het recht gaat even als bij die van den mensch gepaard met heftige weeënEen recht zonder moeite verkregen staat op eene lijn met de kinderen door den ooievaar gebracht. Wat de ooievaar gebracht heeft kan de vos of de gier terughalen. Maar hij haalt het niet terug van de moeder die het baarde" 2). „Alle groote rechten en vrijheden, in het geschiedboek des rechts opgeteekend: de opheffing der slavernij, der lijfeigenschap, de vrijheid van den grondeigendom, van het handwerk, van het geloof enz., moesten door middel van heftige, dikwijls door eeuwen heen voortgezetten strijd worden veroverd; niet zelden wijzen stroomen bloeds, vooral echter vertreden rechten den weg aan, die het recht daarbij heeft afgelegd" 3). „Oorlog, oproer, revolutie, lynchwet, Godsoordeel, vuistrecht, duel, noodweer en de tamme strijd: het proces wat zijn zij trots alle verscheidenheid in het voorwerp van den strijd en van den inzet, in vormen en afmetingen van den strijd, anders dan tafereelen van hetzelfde drama: den strijd om het recht? „Aan ieder gerechtigde dringt zich bij krenking van zijn recht de vraag op, of hij het zal handhaven, den krenker weerstand bieden, alzoo strijden, dan of hij voor hem wijken, zijn recht in den steek zal laten. In beide gevallen is het besluit verbonden met een offer: in het eene wordt het recht aan de vrede, in het tweede de vrede aan het recht opgeofferd" 4). „De strijd om het recht is den rechthebbende eene plicht jegens zich zelf. b Hamaker, Het recht en de Maatschappij, bl. 15. b Der Kampf um's Recht, Wien 1872, bl. 18, 20. s) Idem, bl. 15. 4) Idem, blz. 21, 23.

Digitale Tijdschriftenarchief Stichting De Hollandse Cirkel en Geo Informatie Nederland

Tijdschrift voor Kadaster en Landmeetkunde (KenL) | 1900 | | pagina 178