73
van overheidswege aangewezen scheidsman of commissie vastgesteld
aldus werd bepaald zoowel in Genève als in Frankrijk en in Elsass-
Lothringen. In de laatste twee landen kunnen partijen dan nog
binnen zekeren termijn over eene andere grens overeenkomen of
des rechters beslissing inroepen; heeft dit niet plaats, dan is het
alsof de door den scheidsman of de commissie aangewezen grens
door de opgeroepen grondeigenaren bij overeenkomst werd vast
gesteld.
Zulk eene regeling schijnt bij ons niet ingevoerd te kunnen
worden, zonder wijziging van art. 153 der grondwet en die wijziging
zou zeker nog al tegenstand ontmoeten. Velen zullen instemmen
met hetgeen door Mr. P. R. Feith is gezegd: „een onveranderlijk
„rechtsbeginsel blijft het, dat in een goed geordenden Staat over
„rechten van eigendom en dergelijke alleen door eene vrije en
„onafhankelijke rechterlijke macht beslist wordt." (Praeadvies over
de wenschelijkheid van eene herziening van het stelsel onzer wet,
omtrent eigendom van den grond enz. Handelingen der Neder-
landsche Juristen-Vereeniging, Jaar 1893, dl. I, pag. 88.)
De grensgeschillen hebben velerlei oorzaken: nu eens spruiten
zij voort uit, al of niet van eene opzettelijke, verschuiving van eene
grens op het terreindan ligt hun oorspong in onzekerheid omtrent
den toestand in reeds lang vervlogen tijden, enz.
De meeste van die geschillen slapen, men denke b. v. aan de
onzekerheid van den eigendom van vele stegen tusschen huizen in
steden, welke door onderscheiden buren worden gebruikt; aan de
geschillen over het recht op vóór de huizen gelegen strooken grond,
enz. Is het nu wenschelijk die, veelal zeer moeilijk te beslissen,
geschillen op te rakelen en dan de partijen te stellen voor de
keuze óf een kostbaar proces te voeren óf zich te onderwerpen
aan de uitspraak van een hun opgedrongen scheidsman, die in
korten tijd zóóveel geschillen zou moeten uitwijzen, dat zijn onder
zoek niet altijd grondig kan zijn, óf van het goed recht, dat zij
meenen te hebben, geheel of gedeeltelijk af te zien?
Zeker zal in de meeste gevallen tot het laatste worden besloten,
maar het rechtsgevoel zal gekwetst zijn en er zal veel afbreuk zijn
gedaan aan de goede verhoudingen, welke tusschen de buren
bestonden, zoolang de grensgeschillen sliepen.
De heer I. Boer Hz. wil dan ook terecht geen gedwongen
grensregeling. Hij zegt
