141
innig de vereeniging der papiervezeltjes ook moge zijn, en wordt
door het lijmen van het papier beperkt.
Door het lijmen wordt het papier dus: dichter, stijver en sterker.
Voor deze bewerking bezigt men hars (kolophonium) met aluin,
de vermenging schept een onoplosbare verbinding van hars met
aluinaarde, die zich op de papiervezeltjes afzet.
Het lijmen kan op tweeërlei wijze plaats vinden, zoogenaamd in
de massa, d. w. z. door de lijmoplossing bij de uiterst fijne vlokkige
massa die zich met water tot een brij laat roeren het heel goed
in den roerbak of Hollander te voegen; of door volgens een oudere
methode de oppervlaklijming de papiervellen bij pakken van
100 tot 200 stuks in de eenigermate verwarmde lijmoplossing te
dompelen, waarin zij naar omstandigheden van 5 minuten tot 2 uur
blijven liggen.
Bij het lijmen in de massa, ook lijmen in de kuip geheeten, wordt
van dierlijke lijm geen gebruik gemaakthet aldus behandelde papier
vloeit op een uitgekrabde plaats niet, of althans maar zeer weinig.
Voor het lijmen van handpapier, d. i. papier door handenarbeid
verkregen, dus niet met de papiermachine, wordt veelvuldig dier
lijke lijm gebezigd; deze is meestal afkomstig van schapenpooten
of van den afval van ongelooide kalfs- hazen- en konijnenvellen.
Linnen is voor de papierfabricage de beste van alle grondstoffen,
overigens heeft men een rijke keuze: katoen, stroo, sparta of espartero-
gras, bamboe, hout, wol, zijde, leer, dat alles en nog veel meer,
kan in papier worden omgezet.
De eigenschappen van het voortgebrachte lichaam loopen echter
zeer uiteen, naarmate het uit de eene of uit de andere grondstof,
of uit een vermenging van grondstoffen werd verkregen.
Reeds in de 18e eeuw was het bekend dat men zich voor de
papierfabricage niet enkel tot linnen behoefde te bepalenin een
in 176571 te Regensburg verschenen boek 0), in Nederlandsche
vertaling in de Haarlemsche stadsbibliotheek aanwezig, komen
monsters papier van hout, stroo, mais, turf, mos, netels, distels,
aardappelloof, boombladeren, koolstronken en wat dies meer zij voor
de verwerking in het groot en machinaal, van hout en stroo, is
echter van onzen tijd.
J. C. Schatters. Versuche und Muster ohne alle iMmpen oder doch mit
einem gering en Zusalze derselben Papier zu machen.
