153 berust op het beginsel, dat ook aan den proportiepasser ten grond slag ligt; de verhouding van het niet verstelbare werktuig is van 110. Brengt men een stapel papier tusschen de kaken der tang, dan geeft een wijzer, die zich over een aan het einde der greep van het werktuig bevestigde segmentschaal beweegt, het tienvoud der dikte van dien stapel aan; het meten van de dikte van 10 vel of van veelvouden van dit aantal, verdient daarom aanbeveling. Nauwkeuriger uitkomsten verkrijgt men met den papierdiktemeter vervaardigd door Schopper te Leipzig, een werktuig waarmede in tegenstelling van den millimeterpasser, rechtstreeks de dikte van één enkel vel kan worden bepaald. Het apparaat heeft geheel het uiterlijk van een miniatuur figuur zaag, ter plaatse waar bij dit werktuig de zaag zich bevindt, merkt men bij het toestel van Schopper twee schijfjes op, waartusschen het papierblad geklemd wordtéén, onbeweeglijk bevestigd aan het boveneind van den beugel, en één beweeglijk, wijl het verbonden is aan een schroef, waarvan de gang juist één millimeter bedraagt. Het ondereind van den beugel is tot moer dezer schroef ingericht, en voorzien van een cylindrisch verlengstuk van geringer middel lijn dan een nader te beschrijven huls; op het cylindrisch verleng stuk is een millimeterschaal in de richting van de as der schroef aanwezig. Aan de schroef kan een beweging worden medegedeeld, door middel van een aan haar ondereinde stevig bevestigde geribde schijf, waarmede met behulp van een wrijvingskoppeling de huls ver bonden is, wier boveneind over het cylindrisch verlengstuk glijdt. Boven dit cylindrisch verlengstuk, op de moer dus, is een deel streep aangebracht, die in staat stelt hondersten van een millimeter af te lezen op een vertikale schaalverdeeling, voorkomende op het conisch afgewerkte boveneinde der huls. Op de horizontale millimeterschaal van het cylindrisch verleng stuk wordt de dikte afgelezen van bordpapier, of van stapels papier, waarvan deze afmeting meer dan één millimeter bedraagt; op de vertikale verdeeling der huls, de dikte van papier beneden deze afmeting. De dikte van het tusschen de schijven geklemde papier wordt steeds onder nagenoeg dezelfde drukking afgelezen, omdat de wrijvingskoppeling van de huls en de aanzetschijf, bij een be paalden druk verbroken wordt, en de schijf de huls dan niet meer medeneemt, ook al wordt zij vaster aangedraaid.

Digitale Tijdschriftenarchief Stichting De Hollandse Cirkel en Geo Informatie Nederland

Tijdschrift voor Kadaster en Landmeetkunde (KenL) | 1901 | | pagina 153