154
De bepaling van het aschgehalte dient 0111 te weten te komen,
welk gebruik door den fabrikant gemaakt is van vulstoffen, met de
bedoeling om liet papier zwaarder te maken, van onbrandbare
zelfstandigheden, als: gips, permanentwit, porceleinaarde, enz.
Het aschgehalte van zuiver papier is gering, 1 a 2 °/0 indien het
uit lompen is vervaardigd, de celstoffen toch zijn van nature asch-
vrij, de weinige procenten asch daarom een gevolg van verontrei
nigingen en der lijming.
De lijming kan het aschgehalte tot 3 °/0 opvoeren zonder dat
nog aan opzet behoeft te worden gedacht, brengt het onderzoek
echter een toevoeging van ongeveer 28 ü/0 aan anorganische be-
standdeelen aan het licht, dan verdient het fabrikaat den naam van
papier haast niet langer.
Omstreeks 1892 drukte men op dergelijk machinaal papier aan
de landsdrukkerij te Batavia benoemingsbestuiten, de breeklengte
van dat papier bedroeg 1890 meter, de rekking 1,9 °/0, het
was dus te rangschikken in de vijfde stevigheidsklasse, waar
onder in Pruisen tweede soorts briefomslagen en tweede soorts
postpapier, maar dan nog slechts met een aschgehalte van 15°/0,
behooren.
Wat van bedoeld nijverheidsvoortbrengsel werkelijk papier mocht
heeten, bestond uit stroo, linnen en katoenvezels.
Het eenvoudigste werktuig voor een snelle en voldoend nauw
keurige bepaling van het aschgehalte is een apparaat in den vorm
van een briefweger, waarmede geen grooter gewicht dan van 1 tot
2 gram kan worden gewogen.
Op een drievoet met stelschroef staat een vertikale staaf, aan
welker boveneinde zich een dwarsbalk bevindt, die links een segment-
schaal draagt waarop milligrammen kunnen worden afgelezen en
rechts, als weegschaal, een fijn buisvormig weefsel van platina-
draad, voorts een tegenwicht en een wijzer, welke drie onderdeelen
van het toestel een hefboomstelsel vormen.
De proefstrook ter lengte van ongeveer 20 c.m. en ter breedte
van 15 m.m. wordt, dicht harmonicagewijs ineengevouwen, in het
buisje van platinaweefsel geschoven en gewogen.
Hierna tilt men met een pincet het los opgehangen buisje,
waarin de strook aanwezig is, van zijn baak en verbrandt het
papier onder wit gloeihitte in een gas- of spiritusvlam.
Wanneer het platinazeefje afgekoeld is, wordt het weer op zijn