154 De bepaling van het aschgehalte dient 0111 te weten te komen, welk gebruik door den fabrikant gemaakt is van vulstoffen, met de bedoeling om liet papier zwaarder te maken, van onbrandbare zelfstandigheden, als: gips, permanentwit, porceleinaarde, enz. Het aschgehalte van zuiver papier is gering, 1 a 2 °/0 indien het uit lompen is vervaardigd, de celstoffen toch zijn van nature asch- vrij, de weinige procenten asch daarom een gevolg van verontrei nigingen en der lijming. De lijming kan het aschgehalte tot 3 °/0 opvoeren zonder dat nog aan opzet behoeft te worden gedacht, brengt het onderzoek echter een toevoeging van ongeveer 28 ü/0 aan anorganische be- standdeelen aan het licht, dan verdient het fabrikaat den naam van papier haast niet langer. Omstreeks 1892 drukte men op dergelijk machinaal papier aan de landsdrukkerij te Batavia benoemingsbestuiten, de breeklengte van dat papier bedroeg 1890 meter, de rekking 1,9 °/0, het was dus te rangschikken in de vijfde stevigheidsklasse, waar onder in Pruisen tweede soorts briefomslagen en tweede soorts postpapier, maar dan nog slechts met een aschgehalte van 15°/0, behooren. Wat van bedoeld nijverheidsvoortbrengsel werkelijk papier mocht heeten, bestond uit stroo, linnen en katoenvezels. Het eenvoudigste werktuig voor een snelle en voldoend nauw keurige bepaling van het aschgehalte is een apparaat in den vorm van een briefweger, waarmede geen grooter gewicht dan van 1 tot 2 gram kan worden gewogen. Op een drievoet met stelschroef staat een vertikale staaf, aan welker boveneinde zich een dwarsbalk bevindt, die links een segment- schaal draagt waarop milligrammen kunnen worden afgelezen en rechts, als weegschaal, een fijn buisvormig weefsel van platina- draad, voorts een tegenwicht en een wijzer, welke drie onderdeelen van het toestel een hefboomstelsel vormen. De proefstrook ter lengte van ongeveer 20 c.m. en ter breedte van 15 m.m. wordt, dicht harmonicagewijs ineengevouwen, in het buisje van platinaweefsel geschoven en gewogen. Hierna tilt men met een pincet het los opgehangen buisje, waarin de strook aanwezig is, van zijn baak en verbrandt het papier onder wit gloeihitte in een gas- of spiritusvlam. Wanneer het platinazeefje afgekoeld is, wordt het weer op zijn

Digitale Tijdschriftenarchief Stichting De Hollandse Cirkel en Geo Informatie Nederland

Tijdschrift voor Kadaster en Landmeetkunde (KenL) | 1901 | | pagina 154