55
onwetend verleden voortgesproten, vraagt het op vele plaatsen drin
gend, „door afronding der eigendommen" om verbetering, om
geheele hervorming.
Hervorming van het bestaande causaal verband, waar dat noodig is.
zal het productievermogen van den bodem verhoogen; zal in tal
van streken leiden tot vernieuwden bloei van het landbouwbedrijf
Een onberaden hervorming wordt door niemand gewenscht, door
niemand aanbevolen.
Kostbare bouwstoffen voor de toekomst bevat, voor de kuituur
techniek, het verleden; het woord van professor Jordan: „man
muss studieren auf welchem Wege ist die Sache so geworden, wie
sie heute ist", is, hoewel niet met het oog op de kuituurtech
niek geuit, geheel van toepassing ook op deze wetenschap, die,
naar wij hopen vlijtig zal worden beoefend, en weldra in ons vader
land in algemeene bekendheid zich zal mogen verheugen.
Wijl het de roeping van ons Tijdschrift is daartoe mede te wer
ken, kan het niet bevreemden, dat aan het gedeelte van den inhoud
van het dagbladverslag, dat van de belangstelling onzer lezers
verzekerd kan zijn, eene plaats wordt ingeruimd.
Voor zoover ons bekend is bovendien de schets van den heer
Blink, de benaming studie wees hij voor zijn voordracht van de
hand, een eerste proeve van onderzoek op een in Nederland
nog vrij wel braak liggend wetenschappelijk gebied.
Als voorbeeld van zijn beschouwing nam spreker het eiland Tessel.
Het midden van dit eiland is een zacht golvend land, doorsneden van dijk
jes, die de landen afscheiden. Dit is nog de oervorm, zooals men bij de
Romeinen de landen scheidde. Die stukken land hebben alle mogelijke
vormen, zonder eenige orde. In het centrum van die indeeling ligt het
plaatsje »Burg", dat een geconcentreerde nederzetting is. Dat oude deel
is ingedeeld toen de menschelijke ontwikkeling laag stond, en men geen
begrip had van meetkunde.
»Gaat men naar het zuiden van het Oud-Tessel, dan komt men aan het
dorpje )>Hoorn". Daar reeds zien we verandering Het dorp is niet ge
concentreerd, maar één lange rechte weg nagenoeg. De landerijen zijn
hier meer rechthoeken geworden. De dijkjes of slooten zijn recht gegra
ven. Hier lieten economische beginselen zich meer gelden. Hoorn is dus
jonger dan Burg.
„Toch is de indeeling niet zoo als die der landmeters, zóó zuiver en recht.
»En deze indeeling vinden we op Tessel ook, nml. bij den Prins Hen
drikpolder en den noordelijken Eierlandschen polder.