66 De verplichte wijze van landbouw, de Flurzwang"verdeelt de akkers, bet bouwland, in den regel in drie kringen, zeigen (l) ge- heeten, waarin aan ieder markgenoot aandeelen worden toegewezen. Een kring is zomeraklcer, een ander winterakker en de derde ligt braak; dit driejarig cultuur-systeem is bekend onder den naam van drieslag-stelsel. Iedere zelg werd weer gesplitst in gelijke deelen, omvattende grond van dezelfde waarde. Van deze deelen werd aan iederen gerechtigde een lange smalle strook toegewezen, waardoor een splitsing tot stand kwam die tengevolge bad, dat de grond van iederen markgenoot over het geheel terrein verspreid lag. Menige streek in ons land gaat gebukt onder de groote nadeelen van dit verdeelstelsel. Men ziet daar met verlangen uit naar de „afronding der eigendommen," de „landverlegging", ter opheffing van het euvel van het open field systeem. Nog in den nieuweren tijd, zelfs na het tot stand komen der markenwet in 1886, zijn in gemeenschap bezeten gronden in den geest van dit stelsel verdeeld. De toewijzing der stukken geschiedde meestal bij loting, en had plaats voor een bepaald aantal jaren, te Ilollum voor twaalf was deze termijn verstreken dan werd opnieuw geloot. De periodieke verdeeling door het lot had tot gevolg, dat er aan den grond niet veel werd verbeterd, daar men zoo goed als zeker was, na verloop van den gestelden termijn, de akkers in andere handen te moeten overgeven. Waar de schatting in vroeger tijd onbekend was, was men wel genoodzaakt op de beschreven onvolkomen wijze er voor te waken, dat de een niet boven den ander werd bevoorrecht. Het eerste privaatbezit van den markgenoot bestond uit het erf behoorende bij zijn huis, voorts bezat hij een onverdeeld aandeel in de bouw- en weidegronden, waarvan de dorpsgemeente eigenaar was. De dorpsgemeente, het werd reeds opgemerkt, was het complex van ingezetenen; ieder der ingezetenen had een gebruiksrecht op den gronder over beschikken kon alleen de gemeenschap, alle ingezetenen te samen. De onderstelling is niet gewaagd, dat de op Ameland gebruikelijke be naming eggen, zinsverwant is met «zeigen».

Digitale Tijdschriftenarchief Stichting De Hollandse Cirkel en Geo Informatie Nederland

Tijdschrift voor Kadaster en Landmeetkunde (KenL) | 1901 | | pagina 68