67
Wie ééne hoeve (x) bezat, had recht op één aandeel, sors, elders
Loosgut geheetenbij versterf werden de hoeven gesplitst in halve-,
merendeels- en achtendeels hoeven, welke splitsing ook werd toegepast
op de aandeelen.
Toen onder den invloed van verschillende oorzaken de periodieke
verdeeling langzamerhand werd nagelaten, behield ieder de akkers
hem bij de laatste toewijzing ten deel gevallen.
Na den oogst werden de bouwlanden weer gemeenschappelijk
beweid; dit overblijfsel van het oude markverband bestaat nog
heden ten dage op Ameland, waar het onder den naam van
vrijgangbekend is.
De weidegronden bleven in onverdeeld bezit, met nog andere
van oudsher in onverdeelden eigendom bezeten gronden, als: heiden,
bosschen, enz. vormen zij de marken van het heden, waarvan de
verdeeling is bevorderd bij de Wet van 10 Mei 1886 Sthld. No. 104.
De markgronden zijn te onderscheiden in drie soorten:
a. marken, waarin het markerecht is verbonden aan den eigen
dom van grond;
h. marken, waarin het markerecht is verbonden aan ingezetenschap;
c. marken, waarin de algemeene grond in een zeker aantal
deelen is verdeeld.
Elk van deze drie soorten marken is op het eiland Ameland
met zijn vier dorpen: Ho Hum, Ball um, Nes, en Buren vertegen
woordigd.
Het recht in de mark: „de Buitenweiden van Hollum en Ballum"
is verbonden aan den grond; het recht tot de Bureweide is ver
bonden aan het ingezetenschap van het dorp Buren, terwijl er
bovendien nog 86 grazingen (2) op die weide bestaan, afkomstig
van het indertijd verdwenen Oerd- en Oldhuijs; de Gemeene weide
van Nes, Leije grazingen, is in een zeker aantal 126 aan
deelen, grazingen, gesplitst.
In de mark van Hollum en Ballum is het niet moeilijk het
Germaansch type terug te vinden; daarin liggen twee dorpen, Hollum
en Ballum, beiden omgeven door bouw- en hooilanden de
Het woord «hoeve» doet hier dienst als eenheidsbenaming, er mag dus
niet gedacht worden aan een landbouwerswoning met bijbehoorende bedrijfs
gebouwen.
0 Grazing is het recht om één volbeest of twee halfbeesten te jagen.
