70 De benaming hoeve is verdwenen, als eenheid treedt thans op het achtendeel. De achtendeelsplaatsen zijn nog weer geplitst in tweeën, vieren, ja zelfs in achten. Naast de akkers door deze verdeeling in het leven geroepen, kent men in de miede nog een bizondere soort van gronden, vermoede lijk in lateren tijd tot privaat gebruik verdeeld, nl. de terplanden-, ook schijnen terplanden te zijn ontstaan bij de oorspronkelijke ver deeling. Ieder ontving daarvan naar rato zijner achtendeelen, doordat deze wel werden overgedragen zonder het daarbij behoorende terp- land en omgekeerd, worden nu achtendeelen en bijbehoorend terpland dikwijls in verschillende handen aangetroffen. Een achtendeel was niet splitsbaar, tevens was het onscheidbaar van het recht op de buitenweidewanneer de verdeeling der buiten- weide tot stand zal zijn gekomen, is er geen enkel motief meer voor de handhaving van dit verbod. Elk grondstuk, elk perceel zal dan het onderwerp een overeen komst kunnen uitmaken. In Hollum zijn 5 hoofdeggen: Foppema Hillema Har- mana Denega Weerts en Sentseg, te samen verdeeld in 576 achtendeelen. Men behoeft slechts een blik op de kadastrale kaart te werpen om zich te overtuigen, dat hier een dergelijk verdeelsysteem als te Ballum is toegepast. Door latere splitsingen, tengevolge van versterf, werden en worden de achtendeelsplaatsen nog meer verbrokkeld, zoodat thans in de beide mieden van Hollum en Ballum, met inbegrip der dorpen en terplanden, ongeveer 10,000 kadastrale perceelen gelegen zijn waarvan de tenaamstelling hopeloos in de war is; een chaos van perceelen, waaronder bij menigte die niet grooter zijn dan 2 tot 3 aren; perceelen zoo gelijkvormig, dat men zich, bij de Ter toelichting vestigen wij nog bizonder er de aandacht op, dat een vier-en-twintigdeelsplaats, het V576 gedeelte der miede, is een aaneengesloten stuk, en dat de grond behoorende tot een achtendeel aandeel ook het i/576 gedeelte der miede, verspreid ligt op vier-en-twintig plaatsen, die den naam van „vier-en-twintigdeelsplaats" dragen dat een achtendeelsplaats is een „landmaat", en dat een achtendeel, d. i. 1/t hoeve, oorspronkelijk ten minste, een „recht" was.

Digitale Tijdschriftenarchief Stichting De Hollandse Cirkel en Geo Informatie Nederland

Tijdschrift voor Kadaster en Landmeetkunde (KenL) | 1901 | | pagina 72