73
Daarmede is dan de grondslag verkregen waarop het verdeelings-
gebouw kan worden opgetrokken.
Op uitnoodiging van den rechter-commissaris zijn bovenvermelde
zittingen, evenals alle andere bijeenkomsten, steeds door mij bij
gewoond.
In de artt. 1117, waarvan wij een overzicht gaven, wordt de
landmeter niet genoemd onder de personen, wier tegenwoordigheid
verplichtend of gewenscht is; de rechter-commissaris was echter
van oordeel, en o. i. terecht, dat de landmeter door zijn werkkring
bekend geworden met de rechten en gebruiken der streek, en dus
tot het verstrekken van inlichtingen in staat, ten eerste om die
reden niet mocht worden voorbij gegaan; en ten tweede, ten
behoeve der op te maken verdeeling reeds op de zittingen kennis
moest nemen van alle opgaven en mededeelingen, die door de
belanghebbenden zouden worden verstrekt, in plaats van later,
enkel en alleen uit de lijst en de proces-verbalen.
Deze lijst, opgemaakt op grond van de artt. 1317 der Wet,
wees uit, dat tot de markgronden gerechtigd waren de eigenaren der
achtendeelen gelegen in de binnenweidenin ieder dorp waren
576 achtendeelen gerechtigd, in totaal telde men dus 1152 aandeelen,
in bezit bij 232 rechthebbenden.
Voor ieder achtenaeel kon vrij één volbeest worden gejaagd.
Schapen, en wel hoogstens 200, mochten alleen worden gehouden
te Ballum, mits blijvende binnen bepaalde limietlijnen en 2 schapen
op 1 achtendeel rekenende; gedurende den winter mochten de
schapen blijven doorloopen.
De ingezetenen van het dorp Nes, de hoofdplaats van Ameland,
waren gerechtigd tot het doen weiden van vee op de markgronden,
tegen betaling van f 2.— weidegeld, per volbeest en per jaar.
Op het oogenblik der aangifte waren er gemiddeld 'sjaars 90
stuks volbeesten.
Ook de ingezetenen der dorpen Hollum en Ballum die geen
achtendeelen bezaten, waren gerechtigd tot het doen weiden van
vee, voor het eerste volbeest werd door hen f 2.en voor ieder
volbeest meer f 0.75 vergoed; was de ingezetene veehouder,
f1) Een volbeest koe, paard of rier.
Een halfbeest hokkeling of enter.
Op Ameland is jagen synoniem met weiden.
