242
Gaarne hadden we gezien, dat hierbij ook de invloed, dien de
werking van het papier op de afstanden kan uitoefenen, was
opgegeven.
In de coördinaten-rekening wordt gebruik gemaakt van de aan
duiding Richtungswinkel" of Richtwinkeldeze woorden worden
bij afwisseling gebruikt voor den hoek tusschen de parallel aan de
positieve X-as en eene zijde.
De berekening der coördinaten wordt verder besproken en tot
slot vindt men in het 2e hoofdstuk vermeld, als eigenschap der
polygonen: de sinusregel! De schrijver moet om tot het bewijs van
den sinusregel te geraken het geheele karakter van den polygoon
verloochenen en een centraal punt aannemen, welke omstandigheid
er toe zou kunnen leiden, dat eerstbeginnenden al dadelijk van de
wijs raakten.
De instrumenten zijn over het algemeen door duidelijke figuren
afgebeeldde behandeling der samenstellende onderdeelen gaat aan
die der instrumenten vooraf. De regeling van het buis-niveau neemt
vijf bladzijden in beslag, die van het ruiterniveau bovendien nog
twee. Voor eene kruising der assen bij dit laatste niveau wordt
eerst een onjuist kenmerk opgegevenop de volgende bladzijde
blijkt echter, dat de schrijver de zaak duidelijk weet te maken.
Bij de bespreking van het doos-niveau vindt men vermeld de
veldwinnende inrichting van twee elkaar kruisende buis-niveau's.
Het voordeel hiervan zal zeker wel meer bestaan in de grootere
gevoeligheid, dan in het gemak om de afwijkingen van den hori
zontalen stand in twee onderling loodrechte richtingen te kunnen
beoordeelen, zooals de schrijver aangeeft; me dunkt, wanneer het
er om te doen is de richting der afwijking te bepalen, kunnen we
door een doos-niveau het gemakkelijkste ingelicht worden.
De bespreking van heliotropen en basismeettoestellen behoort,
ook volgens de voorrede tot de hoogere geodesie, waarom den lezers,
wie dit geen belang inboezemt de raad gegeven is om dit gedeelte
over te slaan.
De behandeling van den afstandsmeter geeft aanleiding tot de
volgende opmerking. Op bladz. 111 wordt voor den afstand D
gevonden de waarde L(tga-tg waarin en de hoeken voor
stellen welke de vizierlijnen met den horizon maken. Nu zegt
schrijver
„Wenn a und /9 nur sehr klein oderwenigstensnursehr gering verschie-
