138
Het bestaande en verouderde stelsel is daartegen een belem
mering. Zelfs voor groote leeningen op lange termijnen voldoet
het slechts op onbeholpen wijze aan zijne bestemming. Het aan
de vestiging van hypotheek voorafgaande onderzoek naar het recht
en de bevoegdheid des eigenaars, naar nog bestaande of geroyeerde
hypotheken en andere zakelijke rechten enz. geeft niet alleen geen
volstrekte zekerheid, het eischt bovendien de tusschenkomst van
notarissen of andere tusschenpersonen, die voor de resultaten van
het onderzoek niet verantwoordelijk zijn, terwijl controle, zelfs op
het nalaten er van, onmogelijk is. Behalve tijdverlies is het gevolg
het maken van kosten, welke, vermeerderd met die voor zegels,
salaris van den notaris enz. zoo hoog worden, dat voor hypotheken
van klein bedrag voor enkele jaren, aan rente en kosten tot 10
procent en meer moet worden betaald.
In het gebrek aan rechtszekerheid heeft men trachten te voorzien
door herziening van ons hypotheekstelsel blijkens de ontwerpen
van I860, 1870 en 1899. Door die herzieningen zou het doel:
verhooging der rechtszekerheid, niet of slechts ten deele bereikt
zijn vj terwijl het euvel der kosten er nog in bedenkelijke mate
door zou vergroot worden.
Intusschen is elders een stelsel in zwang gekomen dat in elk
opzicht beter dan het onze rechtszekerheid geeft en rekening houdt
met landbouwbelangen. Naar zijn ontwerper het „Torrens"stelsel
geheeten, houdt het sinds een halve eeuw een ware zegetocht over
de aarde. Overal waar op de economische behoeften voldoende
gewicht werd gelegd om de invoering er van door te zetten, werkt
het tot groote voldoening van belanghebbenden en betuigen ook
ambtenaren en juristen, die aanvankelijk als de felste bestrijders
optraden, hunne groote ingenomenheid er mee.
In dat stelsel wordt door de Administratie van het grondregister
aan de eigenaars een bewijs afgegeven, waarop alle hypotheken,
zakelijke lasten enz. zijn aangeteekend. Dit eigendomsbewijs dient
als legitimatiepapier; zonder vertooning van dit bewijs kan de
eigenaar zijn goed niet verkoopen of bezwaren, met dit papier
gaat zulks op uiterst eenvoudige, snelle en onkostbare wijze en
Zie: Eene mislukte herziening van ons hypotheekstelsel, Rechtsgel. Mag.
jaarg. 1901, bl. 203, v. of Tijdschr. v. Kadaster en Landmeetkunde, jaargang
1902, blz. 172, v.
