203
in den bodem niet geabsorbeerd; ammonium-zouten wel. In de
rijke oerwoudgronden en beste kultuurboschgronden kan het grond
onderzoek geen nitraten aantoonen. Toch beweren de leerboeken
over plantenvoeding en bemestingsleer, dat nitraten voor de land
bouwgewassen onmisbaar zijn. In den jongsten tijd begint men
ammoniumzouten toe te passen. Geen oogenblik aarzelt onze ge
leider om nitratenbemesting, op natuurwetenschappelijke grondslagen,
tot de voedingsverkwistingen te rekenen, waaraan onze landbouw
zich nog al te veel schuldig maakt.
In de organische mengbestanddeelen van den bodem wil onze
leider zien, naar gelang van de meewerkende omstandigheden, den
bodemfactor van de grootste physiologische beteekenis voor onze
hooger bewerktuigde gewassen, of wel den bodemfactor, waaruit
toestanden worden geboren, die hooger bewerktuigde gewassen ver
dringen.
Op onze excursie streefde onze leider er naar ons den indruk
te geven, dat die gunstige physiologische werking van het organische
bodembestanddeel overal daar was waar te nemen, waar de organische
stof geheel vervalt en alle eindprodukten oplevert, die bij eene
volledige vergisting der stof, onder de geboden omstandigheden,
ontstaan. Met de minerale bodembestanddeelen treden deze in
zoodanige wisselwerking, dat de hooger bewerktuigde gewassen,
hetzij direkt, hetzij indirekt door bemiddeling van gezelschapsmi-
kroben, zulke voedingsmiddelen kunnen opnemen, die in hun assi
milatieproces onontbeerlijk zijn en wel in zoodanige verhoudingen,
dat zij dit doel met ontwikkeling van het geringste arbeidsvermogen
kunnen bereiken. De ongunstige werking streefde hij ons te demon-
streeren op zulke velden, waar de vergisting eene onvolledige was.
Ad loco toonde hij ons deze verschillen op de zuidhelling der
Veluwezoom. Rondom het pompstationtje voor de eigen water
voorziening van het landgoed „Belmonte" met zijne uitnemende
snelontbindende organische afval-stoffen, de korte vegetatie onder
het geboomte van tal van jaarlijksche kruiden. Daartegenover de
eentonige mosvegetatie onder de mastbosschen op het plateau
of de platte kale gronden onder de beukenboomvakken. Hij wees
ons op de aan den ingang van Belmonte voorkomende zelfbezaaiïng
van zilverden onder eiken, indien vrij gunstige ontbinding der orga
nische stof voorkwamterwijl wij op plaatsen met gebrekkige ont
binding geene bezaaiing aantroffen, die zich kon handhaven.