244
kadaster van de steden en nederzettingen, is ons bekend, dat het
in 1890 reeds voor meer dan 9/io op Java en Madoera gereed
was geheel verklaarbaar is het dus, dat de bijlage F. omtrent
dit kadaster voor deze eilanden niets meer heeft mede te deelen,
en waar zij nu enkel nog omtrent het eigendoms-kadaster ver
meldt, dat 717 bouws 2) met 271 perceelen in 1902, als gevolg
der voortzetting van de kadastreering der hoofdplaats Ternate
werden gemeten, wil het ons toeschijnen, dat de zooeven geuite
onderstelling niet al te gewaagd is.
De oppervlakten waarover de landrente-metingen in 1902 zich
uitstrekten, overtreffen de oppervlakte gemeten voor het eigendoms
kadaster met duizendtallen en nog eens duizendtallen van bouws,
met bedragen om gewoon aan onze Nederlandsche kadastrale
toestanden van te duizelen, vooral wanneer men daarbij in
aanmerking neemt, dat het Indische personeel slechts 46 Euro-
peesche ambtenaren, 1 commies, 6 klerken en 410 mantri's telt.
Men oordeele:
Java en Madoera:
in loco herzien van het vroeger gemetene: 467089
nieuwe metingen: 141744-
aantal bouws waaraan het landrente-kadaster in 1902
geheel voltooid is: 682232.
Dit zijn ongetwijfeld respectabele cijfers, zelfs nog, wanneer zij
tot hectaren, de vlaktemaat die meer tot ons spreekt dan de bouw,
worden herleid.
De omvang van den overigen kadastralen arbeid waarvan de
bijlage F. melding maakt, als: het aantal afgegeven meetbrieven,
landmeters-kennissen enz., enz., kunnen wij niet beoordeelen, doch
zal, in vergelijking met de landrente-metingen, die den hoofdschotel
vormen van de Indische kadastrale spijslijst, vermoedelijk niet veel
te beduiden hebben 3).
Tijdschrift van K. en L. Jrg. VI. (1890). blz. 242.
2) 1 bouw 500 Rijnlandsche roeden 0.709649 hectare.
3) Ter vergelijking uit het Koloniaal verslag van 1902.
Hoofdstuk D 3.
•-Hoewel de inlandsche topografen in algeraecnen zin minder werk pres-
