85
erven m de lengte verdeeld, en terwijl zij de oorspronkelijke lengte
van twee a drie uren (juister: 1 a 11/2 uur) gaans behielden,
weiden zij steeds smaller. Het eens hol gebouwde strookdorp werd
in dichter aan elkander sluitende dubbele rijen huizen veranderd,
elk huis op een smal erf staande aan den weg, die de erven
rechthoekig doorsnijdt.
„Terwijl de bevolking steeds toenam, en splitsing in de lengte
niet meer mogelijk was, daar de meeste erven reeds tot een breedte
van soms 10 a 12tal meters waren geslonken, werden vervolgens
de huizen achter elkander gebouwd. Zoo ziet men er aan beide
zijden van den weg thans twee a drie rijen huizen, en wel zoo,
dat het voorste boerenhuis met een klein tuintje er voor aan den
straatweg staat; enkele meters daarachter, en met het gezicht op
de schuur van het eerste, staat een tweede, en daarachter nog
een derde of soms nog een vierde huis. Denk daarbij, dat in elk
huis met zelden twee a drie gezinnen wonen; de ouders en één
paar of twee paar gehuwde kinderen met kleinkinderen, die bij de
ouders inwonen, en men kan zich voorstellen, dat hier een toestand
van landelijke overbevolking gevonden wordt.
„Die overbevolking heeft er toe geleid, dat de grond steeds
meer versnipperd is. De lange smalle erven werden in kleine
stukjes verdeeld, en de gehechtheid aan den ouderlijken grond
voerde steeds tot verdergaande verdeeling. Elk kreeg uit het ouderlijk
erfdeel verschillende stukjes grond: dicht bij huis en verder af,
zooveel mogelijk over het geheele erf verspreid. Daardoor heeft'
een Staphorster of Rouveensche boer niet zelden stukjes grasland
van enkele vierkante meters (juister: aren) oppervlakte op 1 a H/2
uur gaans van zijn woning liggen, en andere familieleden hebben
het eveneens. Wanneer wij daarbij in het oog houden, dat over
elk der lange landsnippers in de lengte een weg moet loopen, om
de bezitters van al die landhoekjes op het erf in staat te stellen
hun grond te bereiken, dan wordt het duidelijk hoeveel grond
hier nog verloren gaat voor de wegen, en dat wel in een
dorp met zooveel behoefte aan grond als hier. Maar naast het
grond verlies door deze ondoelmatige indeeling des lands,
staat het tijdverlies voor ieder landbouwer, waarbij: er zijn,
die l1/, uur of meer dagelijks noodig hebben, om hun koeien naar
het land te brengen, terwijl ook het bouwland ver van huis ver
wijderd is."
