45
pedograaf-methode. Kan de pas hier dus vervangen worden door
een meer algemeen nauwkeurig loopende afstandsmaat waar
voor de cyclometer-methode, gebaseerd op den wielomtrek, wel het
eerst in aanmerking komt dan heeft men een toestel, waarin ook
bij geaccidenteerd terrein en ongunstigen bodem, de functies onderling
blijven harmonieeren en resultaten opleveren binnen de nauwkeurig-
heidsgrenzen aan het systeem zelf eigen. Ofschoon het dan nog
altijd mogelijk is, bij sterkere hellingen, de afgemeten afstanden tot
op horizontale waarden te herleiden, zal dit in de meeste gevallen
voor ons doel overbodig wezen. Om deze reden heb ik dan ook
bij den cyclograaf een reeds ontworpen inrichting voor doorloopend
automatische herleiding op horizontale waarde, bij nader inzien als
een niet genoegzaam gemotiveerde complicatie achterwege gelaten.
Het hoofddenkbeeld bij het ontwerpen van dit nieuwe toestel was
dus: het invoeren van een juistere afstandsmaat, zonder overigens de
andere functie het aanteekenen van de richtingen te schaden,
en het instrument toch zooveel mogelijk geschikt te laten voor
ongebaande terreinen, voetpaden, enz. De beste vorm hiervoor zou
dan wezen een enkel wiel met het mechanisme er op, gemonteerd
bij wijze van een kruiwagentje, zooals in Amerika veel wordt ge
bruikt, (zgn. wheelbarrow-odometer") om afstanden te meten, doch
dat in dit geval tevens ingericht zou wezen om de richtingen te
ïegistreeren, en dus den veelhoek direct in kaart te brengen. Dit
is de grondvorm van mijn cyclograaf, en voor de bijzondere gevallen,
waarin zij gewenscht mocht wezen, zal deze wijze van monteeren
ook in den handel verkrijgbaar worden gesteld doch practische
overwegingen hebben er toe geleid om als normale inrichting aan
te nemen een afzonderlijk in een doos vervat mechanisme, dat met
weinig moeite op elk bestaand rijwiel kan bevestigd worden, en
waarmede dan, hetzij met het rijwiel aan de hand, hetzij erop
gezeten, de kaart al gaandeweg wordt gemaakt. Naast een rijwiel
loopende, kan toch even ongebaand en geaccidenteerd terrein worden
begaan als waar het mogelijk is een enkel wiel voor zich uit te
duwen, terwijl daartegenover de groote voordeelen staan, dat er
steeds een middel van vervoer letterlijk bij de hand is, waarmede
de waarnemer, waar de wegen zulks mochten toelaten, met het
toestel naar en van het terrein van opname kan rijden, of zelfs
Door de Nederlandsche Instrumentenfabriek te Utrecht.
