52
dat eveneens door een gleuf boven de plaat uitsteekt, doch dwars
op de lengte-as van het voertuig staat. Door middel van een stijf
spiraal veertje S, bij wijze van buigzame as, en een staaf T, is het
verbonden met een handvat U, buiten de doos, ter dikte van een
potlood. Door dit handvat tusschen duim en vinger te nemen, kan
zoowel een vlugge als geleidelijke wenteling gegeven worden aan
genoemd sleepraadje. Deze is voorzien van scherpe kartelingen,
waartegen het papier gedrukt wordt door een aan het deksel van
het toestel bevestigd veerend rolletje V, los draaibaar om een as
evenwijdig aan die van het sleeprad. De mesvormige kartelingen
van dit laatste zorgen er voor, dat het papier in een richting even
wijdig aan de as van het raadje (dus de lengte-as van het voertuig)
met weinig wrijving tusschen rad en rolletje door getrokken kan
worden, doch loodrecht op die richting veel weerstand ontmoet.
Een eventueele draaiing van het sleeprad voert dus het papier met
zich mede, hetgeen het rolletje er boven, door vrij mede te draaien,
ook gemakkelijk toelaat, doch daar het papier op een ander punt
tusschen trekrad en inktrol geklemd is, wordt dit laatste dan een
middelpunt waarom het papier in azimuth wentelt. Deze wenteling
zelf wordt zoodoende niet door de inktrol aangeteekend, doch bij
verdere werking teekent zij een lijn in het nieuwe azimuth gelegen.
De sleepende weerstand (hoe gering ook) van het sleeprad, aan
grijpende achter het trekrad en op dezelfde lijn (pq) waarin deze
het papier zoekt te bewegen, is dan voldoende om het papier onder
het voortglijden steeds op dezelfde wijze gericht te houden. De
twee functies: draaien en gericht houden van het sleeprad, kunnen
ook naast elkander bestaan, m. a. w. terwijl het papier in azimuth
gewenteld wordt kan zijn voortgaande beweging ongehinderd door
gaan, en omgekeerd.
Kompas.
Het toestel is nu zoover gekomen, dat een blad papier zich met
een direct van de beweging van het voertuig afhankelijke snelheid
evenwijdig aan zichzelf naar achteren verplaatst, terwijl tevens
daaraan door een eenvoudige manipulatie elke willekeurige orien
teering gegeven kan worden. Blijft nu deze orienteering gelijk aan
die van het terrein zelf, of hetgeen daarmede gelijk staat
wordt de lijn Noord-Zuid op het papier steeds naar het werkelijke
Noorden wijzende gehouden, dan zal de inktrol klaarblijkelijk op
