(54
Nog een enkel woord met betrekking tot het stellen der steenen.
Die arbeid verricht de landmeter bij de General-Kommission niet
zelf, doch wordt door hem aan zijn arbeiders overgelaten.
Hieruit mag de gevolgtrekking worden gemaakt, dat die personen
heel andere werkkrachten vormen dan de helpers, waarvan wij ons
in Nederland bedienen.
Ook het kadaster heeft zijn arbeidersvraagstuk, dat men, jammer
genoeg, nog nimmer gepoogd heeft op te lossen.
Toch is het zeer goed voor oplossing vatbaar, en verdient het
zulks alleszins, zelfs al zou daaraan eenige meerdere uitgave voor
den Staat verbonden zijn.
Men moet wel bedenken, dat het niet de landmeter, doch de
arbeider is, die feitelijk meet; oefening en ervaring baten den land
meter niet in een mate als algemeen wordt aangenomen, indien het
personeel, dat de meetveer hanteert, minderwaardig is.
Reeds sints jaren zag men dit in bij den waterstaat, waar men
vast aangestelde kantonniers heeft; zoo ook heeft men vaste arbeiders
bij de telegrafie en het ijkwezen.
Voor het stellen der steenen gebruike men immer het zetijzer of
het zetbord, welke hulpmiddelen de voorkeur verdienen ter tijdelijke
vasthouding van een punt, boven alle andere waarmede men zich
redt, wanneer ze niet te onzer beschikking staan.
Het lijkt gemakkelijk, doch in werkelijkheid is het heel lastig,
rond een punt 4 piketten uit te zetten, zoodanig, dat de lijnen
door de tegenover elkander gestelde piketten gedacht, zich in het
punt waar de steen moet worden geplaatst, snijden.
Bij het jalonneeren op korten afstand is de dikte der latten zeer
hinderlijk, en wordt gericht enkel met behulp van piketten, dan is
men op de weinig aangename, nagenoeg liggende houding voor de
uitvoering van dien arbeid aangewezen, zal er althans iets van
terecht komen.
Een nauwkeuriger uitkomst dan door richten wordt ongetwijfeld
verkregen, door een kruis met armen van 1 meter lengte te
bezigen, en aan hel eind der armen dé piketten in den grond
te drijven.
Nog kan men van touw gebruik maken, om er een ruit van vier
raaklijnen om de baak mede te vormen.
Het zetijzer is echter handiger en heft alle bezwaren die onder-
