87
niet een deel haar wettigen koers krijgen, wanneer twee of drie faculteiten
daartoe zouden moeten medewerken.
In de tweede plaats merk ik dit op. Al is het zoo, dat de wis- en
natuurkundige faculteit al de onderscheidene grondvakken doceert, welke
hetzij voor het landbouw-, hetzij voor het handelsonderwijs noodig zijn,
en dat evenzoo in de juridische faculteit de oeconomische vakken onder
wezen worden, zij geven toch niet die specialiseering der vakken, welke,
waar het op geappliceerde wetenschap aankomt, onmisbaar is. Om een
voorbeeld te noemen, het is voor de textiel-industrie van het hoogste belang
om de chemie dier elementen, welke de kleurstoffen in oorsprong en menging
beheerschen, tot in haar laatste bijzonderheden te achtervolgen.
Maar het spreekt wel vanzelf, dat een professor in de scheikunde als
zoodanig ook wel dit punt zal behandelen, maar dat hij zich, waar voor
hem dat belang niet dringt, krachtens den aard van zijn onderwijs, moet
houden aan de meer algemeene behandeling van deze onderdeelen. Wat
ik hier noem ten aanzien van een enkel verschijnsel geldt wel van verreweg
de meeste. Daarom moet altoos een voorbereidende school, "een applica-
toire inrichting het onderwijs ook in de algemeene vakken specialiseeren
op punten, waar het aan de algemeene Universiteit niet gespecialiseerd
kan worden.
In de derde plaats: het groote vraagstuk, waarvoor men komt te staan
bij de poging om de vruchten van de wetenschap ten profijte te doen
strekken van het oeconomisch leven, is de toepassing. Nu heeft omtrent
die toepassing van de wetenschap tot dusver bestaan een zeer ernstig mis
verstand. Het is n.l. zóó opgevat alsof, indien men nu maar in die grond-
vakken de noodige kennis had verkregen, de toepassing, de applicatie daarvan
wel volgde, en dat dit zich dus wel vanzelf vond.
Dat nu is een misverstand, waartegen niet ernstig genoeg kan worden
opgekomen. Ik sprak van de textiel-industrie. Welnu, de chemische
kennis van de kleuren in haar wording en menging is een gansch andere
dan de vraag hoe het best de kleuren geappliceerd worden op de textiele
stof en de applicatie van de kleuren op de textiele stof is tegenwoordig
ik behoef het hier niet nader uiteen te zetten een der hoofdvragen
voor het succes van degenen, die in de textiel-industrie hun fortuin wagen.
Welnu, die vragen van toepassing, die op elk terrein zich herhalen, zijn
vragen van methode, die evenzeer als de grondvakken zelf, wetenschappelijk
onderzocht moeten worden.
Men kan niet de samenstellende deelen wetenschappelijk onderzoeken
en de applicatie maar in den blinde laten drijven. Neen, ook de vraag
van de toepassing der gegevens zelf is evenzeer een quaestie van wetenschap;
en nu zal de geachte afgevaardigde, de heer van Dede rn, ook levens nader
gevoelen, zoo ik hoop, de juistheid van wat ik zooeven zeide, namelijk dat
