114
opmerkingen en het antwoord van Dr. Muller kan als volgt weer
gegeven worden.
Dr. van der Plaats begint met in herinnering te brengen, dat
aan de triangulatie van Sumatra door de Utreclitsche Universiteit
een welverdiende hulde is gebracht door de benoeming van den
heer Muller tot doctor honoris causa.
Voor het net op Sumatra is geen basis gemetende lengten dei-
zijden zijn afgeleid uit de bases op Java bij Simplak, Logantong
en Tangsil, in 1873, 1875 en 1877 gemeten door Prof. Oudemans,
Woldringh en Soeters met het apparaat van Repsold. Dit
toestel was zeer omslachtig in het gebruik; de snelheid der metingen
bedroeg nog niet 1 io van die met het apparaat van Bessel in
1880 bij Göttingen verkregen. Verder vertoonden de meetstaven
en de normaalmeter grillige veranderingen in lengte. De normaal
meter is in 1893 in Nederland vergeleken met X27, maar voor
dezen laatste zijn toen een onjuiste lengte en een onjuiste uitzet
tingscoëfficiënt gebruikt. De lengte voor de bases op Java aange
nomen is door dit alles meer dan buwo00 onzeker, terwijl de middel
bare fout der verhouding van de basis tot de eerste primaire zijde
voor Tangsil 4 millioensten bedroeg en het geheele Indische net
een paar millioen meter lang is.
Ten einde onze fraaie Oost-Indische triangulatie in alle opzichten
voor graadmetingsdoeleinden te kunnen benuttigen, zou het wen-
schelijk zijn om nieuwe bases te meten, liefst niet meer dan 10
driehoeken van elkander verwijderd. x)
Spreker vraagt aan den heer Muller of hiertoe het voornemen
bestaat.
Door Dr. Muller wordt aan den heer van der Plaats geant
woord, dat er herhaaldelijk pogingen bij de Regeering zijn aange
wend om ten behoeve der triangulatie van Sumatra de beschikking
te verkrijgen over een geschikt basistoestel, maar dat op de gedane
voorstellen steeds afwijzend is beschikt, omdat men voor het doel,
waarmede de triangulatie wordt ondernomen, de verkregen nauw
keurigheid voldoende achtte.
Voornemens tot hermeting der basislijnen op Java hebben nimmer
bestaan en naar sprekers meening is er daartoe uit een weten-
Uitvoeriger is dit onderwerp behandeld in het Tijdschrift voor Kadaster
en Landmeetkunde 1892, Jrg. 8, blz. 5778.
