Wouter Cool.
116
Reeds in 1889 is tot de Nederlandsche geleerden en Regeering
de dringende en gracieuse uitnoodiging gericht om de Nederlandsche
en de internationale standaarden te vergelijken door metingen ge-
zamènlijk uit te voeren.
Wordt het geen tijd om hiertoe over te gaan opdat Nederland
uit zijn isolement gerake?
Wij hebben hierover Prof. Heuvelink nog eens persoonlijk
geïnterviewd die ons welwillend mededeelde dat in 't kort de zaak
neerkomt op een wetenschappelijken strijd, ontstaan tusschen
Dr. J. Bosscha en de Commission internationale du mètre.
Dr, Bosscha betoogt (Annales de l'école polytechniqne de Delft
VII pp. 51125; Archives Neérlandaises des Sciences Exactes et
Naturelles, Serie I Tome XXV p. 165; id Serie II Tome IX p.
108) dat door de Commission internationale als meter is gedecre
teerd eene lengte, die 2.96 microns kleiner is dan de „Mètre des
Archives", die als oorspronkelijke metermaat was aangenomen, en
dat voor de Nederlandsche en de Nederlandsch-Indische platina-
iridum-meters (nos. 19 en 27) de lengte wordt uitgedrukt ten
opzichte van den Mètre des Archives.
De Indische driehoekszijden zijn afgeleid uit meter n°. 27, zooals
voor een ieder is te lezen in „die Triangulation von Java". Zij
zijn dus niet uitgedrukt in wat thans héét, „mètre international".
Voor de dagelijksche zaken zal het verschil van 3/ioooooo nergens
hinderen.
Het betoog van Dr. Bosscha is niet weerlegd; het kan dus
geen verwondering baren, dat degenen, die aan zijne zijde staan
en met hem samenwerkten in de quaestie van den meter, het door
Dr. Bosscha ingenomen standpunt niet dadelijk prijsgeven.
Waar het noodig wordt, kan op het verschil gewezen worden.
Het is wellicht te voorzien, dat men den „mètre international",
ondanks Dr. B's. protest, zal laten zooals die is, omdat die over
de geheele wereld, behalve bij ons, is aangenomen. Om praktische
reden zal er op den duur voor deze quaestie eene oplossing gezocht
moeten worden.
Uitvoerig is deze zaak uiteengezet in het Maandblad voor Natuurweten
schappen 1898, Jrg. 22, blz. 134160.
