dinaten geschieden uit de geographische ligging der driehoeks-
punten. Bij toepassing van deze methode moeten in de eerste
plaats vooraf de punten in geographische ligging (lengte en breedte)
worden berekend.
Daar dit grootheden zijn op de ellipsoidische. aarde, worden
deze verder conform overgebracht op den bol met gemiddelden
straal, bij welke bewerking de lengten geringe, de breedten
aanmerkelijke wijzigingen ondergaan. Ten slotte volgt dan de
berekening der rechtlijnige coördinaten in het platte vlak,
Deze laatste bewerking gaat volgens eenvoudige formulen vrij
vlug van de hand, het behoeft evenwel geen betoog, dat alvorens
men de gegevens daartoe heeft verkregen, omslachtige en tijd-
roovende berekeningen zijn voorafgegaan.
Ook is het mogelijk om de coördinaten direct uit lengte en
breedte op den bol te berekenen.
De daartoe te bezigen formules geeft Prof. Dr. Ch. M. Sc hols
in zijn studiën over Kaartprojectiën (Nieuw Archief voor Wis
kunde, Deel VIII) in Hoofdstuk III «De Cirkelprojectie van
Lagrange», welke projectie identiek is met die, welke ontstaat
door het van de ellipsoide op den bol conform overgebrachte
beeld stereographisch te projecteeren, zooals wordt aangetoond op
blz. 40 van genoemde verhandeling.
Om de coördinaten in m.M. te verkrijgen is ook deze methode
practisch ongeschikt, omdat:
ie. het daarvoor noodig is uit te gaan van lengte en breedte
in 5 decimalen van de secunde (1 m.M. komt overeen met
o,"00003 in de breedte en o,"00005 in de lengte). Al be
hoeft de 5e decimaal niet scherp bepaald te zijn, zoo worden
toch de berekeningen daarvoor zeer gecompliceerd;
2e. omdat bij de afleiding van de coördinaten in m.M. het ge
bruik van logarithmen met 9 decimalen wordt vereischt.
Men heeft dan ook geene dezer methoden gebezigd bij de
Rijksdriehoeksmeting, maar de coördinaten berekend langs een
veel eenvoudiger weg en wel uit:
De azimuths der driehoekszij den en de lengten der koorden.
Onder azimuths worden hier niet verstaan de astronomische
azimuths, maar de hoeken die de driehoekszijden maken met de
Y as, dit is de lijn, die voor de geheele kaart evenwijdig loopt
10
