nicki (Strassnitzki) met grooten ijver, voornamelijk door uitgave van de zeer uitvoerige Anweisung zum Gebrauch des englischen RechenschiebersWeenen 1843 en door lezingen, die hij als professor in wiskunde aan het Polytechnische Institut (tegen woordig Technische Hochschule) te Weenen sedert 1843 gedurende lange jaren hield, en wel gratis des Zondags, om ze voor elk toegankelijk te maken. Schulz von Strassnicki reeds maakte zijne voordrachten aanschouwelijk door eene reuzenrekenlineaal, 8 voet lang; dergelijke linealen, weliswaar uit lateren tijd en van Fran- schen oorsprong, gelijk de firma Tavernier-Gravet te Parijs thans nog onder de benaming regies pour demonstration met eene lengte van twee meter debiteert, treft men aan in de ver zamelingen der Duitsche hoogescholen. Aan den onmiddellijken invloed van denzelfden geleerde danken behalve het genoemde werk van Hoffmann nog eenige Weener geschriften hun aanzijn; zoo de Leichtfassliche Anleitung zum Gebrauche des Rechen schiebersvan F. von Schwind, 1844; de beschrijving van eene door von Strassnicki zeiven geconstrueerde bijzondere reken- lineaal, aangepast aan het Oostenrijksche stelsel van maten en munten voor bouwkundige berekeningen door A. Schefczik, 1845 en de Anleittmg zum Gebrauch eines logarithmischgeteilten Rechenschiebers...., 1851, welker schrijver E. Sedlaczek voor drachten hield over de rekenlineaal voor de Verein der Freunde der Naturwissenschaften te Weenen en verscheidene opstellen over hetzelfde onderwerp in tijdschriften publiceerde. Toenmaals werden te Weenen rekenlinealen vervaardigd in drie vormen, afgezien van die voor speciaal doel: Twee soorten van palm hout uit de werkplaats van F. Werner, die respectievelijk 3 Fl. en 5 Fl. «Konventionsmünze» kosten; en voorts eene lineaal met door den technoloog Prof. Altmüller eigenhandig op carton door middel van kopergravure gedrukte schalen. Deze laatste kostte met foudraal slechts 2 Fl. Silbermünze; de voorraad was volgens Sedlaczek in 1851 reeds lang uitgeput. Deze proeve van goedkoope rekenlinealen door gebruik van op papier gedrukte verdeelingen is dus ouder dan die in Frankrijk door L. Lalanne in 1851 bij Hachette gepubliceerd: een cartonnen lineaal met glazen omhulsel hoofdzakelijk voor de scholen als leermiddel bedoeld. De cartonnen zakrekenlineaal van Prof. Wüst, datee- rende van 1880 en die van Gebr. Wichmann van recenten 120

Digitale Tijdschriftenarchief Stichting De Hollandse Cirkel en Geo Informatie Nederland

Tijdschrift voor Kadaster en Landmeetkunde (KenL) | 1909 | | pagina 120