datura zullen nader worden beschouwd. Nog zij opgemerkt, dat
de reken schijven van A. S. Lebion d, 1795, reeds op papier
waren gedrukt.
Intusschen geeft Sedlaczek verder eene Weener firma op, bij
wie echt Engelsche rekenlinealen besteld konden worden. Altmüller
trachtte door aanschaffing van hoofdzakelijk Engelsche en Fransche
diverse exemplaren, zooveel hij kon bemachtigen voor de werk
tuigkundige verzameling van het Polytechnisch Instituut, het
streven van Schulz von Strassnicki te ondersteunen; in een aan
hangsel van zijne bovengenoemde Anweisung (1843) vindt men
een twaalftal typen dezer verzameling beschreven. Vermelden
wij nog, dat de schrijver daarbij leeraren aan technische hooge-
scholen en andere inrichtingen opwekt, zich het lot van de reken-
lineaal aan te trekken en haar in hunne omgeving bekend te
maken, zoo is voldoende aangetoond, dat reeds in de eerste helft
der negentiende eeuw zeer veel is gedaan om de rekenlineaal in
Duitschland 2) naar verdienste gewaardeerd te doen zijn.
De uiterlijke vorm, waarin wij den logarithmenschuiver kennen,
is van Franschen oorsprong. Wel werden in Frankrijk Gunter-
schalen, enkele en langs elkaar verschuifbare, spoedig na Gunter's
vinding aangetroffen, doch het gebruik werd eerst algemeen,
nadat door Jomard, ingenieur-geograaf, omstreeks 1815 eene
lineaal naar een door Gebr. Jones (1814) geconstrueerd model
uit Engeland werd ingevoerd. Op aandringen van Jomard namen
de ateliers van Lenoir te Parijs de fabricatie omstreeks 1820 op
zich en met veel succes. Door aanhoudende verbeteringen slaagde
deze firma (Gravet-Lenoir, later Tavernier-Gravet, eindelijk Taver-
nier-Vinay) er in, aan deze instrumenten eene onovertroffen
nauwkeurigheid te geven; gedurende meer dan drie kwart eeuw
bracht zij het meerendeel der Fransche rekenlinealen ter markt
en wel in onderscheiden typen. Eene der gewichtigste wijzigingen
was het vervangen van de schalen op eene der lineaalhelften
door eene verdeeling, eveneens logarithmisch, doch met dubbele
l'engteëenheid, die het mogelijk maakt, tweede-machten en tweede
wortels direct af te lezen.
121
De lijst dezer typen werd voortgezet in A. Favaro Lefotis de Statiquegraphiqne.
Traduction Terrier. Paris 1885.
2) «In Duitschland»De Oostenrijksch-Hongaarsche monarchie ontstond eerst na
opheffing van den Duitschen Bond bij de vrede van Prag (23 Aug. 1866).
