arbeid, waaronder buiten Europa: Argentinië, Chili, Japan, Mexico
en de Vereenigde Staten van Amerika.
De geodesie, die zooveel te danken heeft aan de samenwerking
der verschillende mogendheden, zonder afgunst en zonder anderen
naijver dan in het streven, om het beste te bereiken, mag een
bij uitstek vredelievende wetenschap worden genoemd. Het kan
daarom verwondering wekken, dat zij juist zoovele officieren
onder hare beoefenaars telt. De omstandigheid, dat in de meeste
landen de uitvoering der triangulatie in militaire handen is, om
dat zij den grondslag levert voor de topografische kaarten, die
bij de oorlogvoering een onmisbaar hulpmiddel vormen, terwijl
er tegenwoordig bijna geen triangulatie wordt uitgevoerd, die
niet tevens dienstbaar wordt gemaakt voor graadmeting, levert
de verklaring van dit verschijnsel.
Ten slotte nog enkele mededeelingen betreffende de in ons
vaderland uitgevoerde werkzaamheden ten dienste der internatio
nale graadmeting.
In 1861 werd ook Nederland door de Pruisische regeering
uitgenoodigd tot medewerking aan de Midden-Europeesche graad
meting; het duurde echter tot 1864 eer feitelijke toetreding
plaats had.
De eerste omvangrijke arbeid, die tot een goed einde is ge
bracht, is de nauwkcurigheidswaterpassing, waarmede in 1875
een aanvang werd gemaakt naar aanleiding van een verzoek van
Generaal Bayer, om het eindpunt der Pruisische waterpassing te
Salzbergen aan te sluiten aan het Amsterdamsch peil. De leiding
der werkzaamheden werd opgedragen, aan Dr. L. Cohen Stuart,
die een plan ontwierp tot uitbreiding der waterpassingen over
het geheele land, dat de goedkeuring der Regeering verwierf.
Hij mocht de voltooiing van dien arbeid niet zien; in 1878 reeds
kwam hij te overlijden. Op voorstel der Kon. Akademie van
Wetenschappen werd in 1879 de Rijkscommissie voor Graad
meting en Waterpassing ingesteld, onder wier leiding de water
passing geheel volgens de denkbeelden van Cohen Stuart in 1885
werd ten einde gebracht. Van dit werk kan worden getuigd,
dat het behoort tot de nauwkeurigste van dien aard, die ooit zijn
uitgevoerd; in het buitenland is het steeds met den meesten lof
besproken.
137
