schuifbare schijf tegelijk in beweging. Men bevestigt nu het
instrument centrisch op het thans gecentreerde steunstuk dweinige
wentelingen van de drievoetstelschroeven zijn voldoende om den
theodoliet volkomen horizontaal te stellen. Bij nivelleeren kan de
hoogte van het instrument op de stang worden afgelezen.
Het onderzoek van het stangstatief moet van tijd tot tijd iier-
haald worden en bepaalt zich tot den loodrechten stand van het
niveauraakvlak op de as van de projecteerstang, 2. den eisch, dat
de draai- en verschuifbare spits nauwkeurig centrisch in de buis loopt.
Bij niet zeer hooge nauwkeurigheidseischen is deze wijze van
projecteeren gemakkelijk en snel.
Afgezien daarvan, dat het projecteerstangstatief bij groote op
nemingen niet in aanmerking komt, schijnt het blijkens veeljarige
ondervinding bijzonder aanbevelenswaardig op gezag ven Gerke
wanneer de signaliseering geschiedt door baken, of 2) door nog
twee stangstatieven, waarbij op de projecteerstang wordt geviseerd;
eveneens blijkens eene uitspraak van Handel 3) (Leipziger Block-
messung).
d. Optische projecteerinrichtingen.
1. Spiegel4), een hoek van 450 met de as van het instrument
makend, geschroefd onder tegen den alhidadetap. De spiegel doet de
loodrecht op genoemde as staande optische as van een (horizontaal)
kijkertje breken volgens het verlengde van de (verticale) as van
het instrument. Daar het voortdurend noodig bleek de juistheid van
het geheel te onderzoeken, vond de methode geen ingang.
2. Fennel's centrale hulpkijker met gebroken visierlijn 5). Deze
inrichting bestaat in hoofdzaak uit een gedeeltelijk in de verticale
as van den theodoliet gevormd kijkertje, welks visierlijn volgens
de verlengde as van het instrument naar onderen gericht is;
daartoe zijn de verticale as van den theodoliet, de draagveer en
de sluitdop centrisch doorboord. Aan het uiteinde dezer as be
vindt zich het objectief, aan het boveneinde, ter hoogte van het
242
z. f. v. 1888 p. 118.
Jordan Handbuch d. Verm., 1904 XI p. 432.
3) Z. f. V. 1895 P- I3I en I9°3 II P- 458.
Z. f. V. 1888 p. 11, Jordan, Handb. d. Verm. II, 1904 p. 430 en Monats-
blatt des badischen Geom.-Vereins 1871 p. 75.
5) Z. f. V. 1890 p. 83.
