wordt gebezigd in verbinding met Nagel- Hildebrand's projecteer-
toestel Ad, 6; pag. 244).
Bij het signaliseeren met baken laat de wijze, waarop het waar
te nemen punt is verzekerd, of de aard van den bodem niet steeds
toe de baak verticaal en centrisch vast te zetten zonder verdere
ondersteuning; uitgebreid en afhankelijk van elks vindingrijkheid
is de keuze der daartoe te bezigen hulpmiddelen, als het spannen
van drie koorden met remblokjes (fig. 3, pag. 238) aan drie pinnen
in den grond, het schragen met latten enz. Vermelding verdient
de baakhouder van Haussermann, l) o.a. gebezigd bij depolygo-
neering van Straatsburg (aangevangen 1890). Van een klein statief
draaien de beenen (ijzerdraad) aan een horizontalen ring van ong.
5 c.m. middellijn; op den ring rust verschuifbaar in eene draaibare
gleuf (vergelijk de Koningh's klemplaat, projectie zie fig. 12, pag.
246) een bolscharnier, waarin de baak slingerend wordt opgehangen,
naar het te signaliseeren punt neergeschoven, en, op dit punt
rustend, verticaal gesteld. De vastgezette baak houdfstand tegen
wind en schokken. Ook voor het uitzetten van lijnen over ver
harden bodem is het lichte, gemakkelijk uit elkander te nemen
en mee te voeren statief van nut.
De verschillende methoden overziende, springt ons allereerst de
vooruitgang in het oog, die werd verkregen door, in plaats van
het instrument ter centreering van de statiefschijf op te lichten
en te verzetten, gebruik te maken van de centreerschijf. Projec
teert en centreert men met het schietlood, wat door weinige
handgrepen kan geschieden, zoo kan meestal niet worden ingestaan
voor eene hoogere centreeringsnauwkeurigheid dan van 5 m.m.
Alle schietlooden slingeren, het dubbel wel het onaangenaamst;
wel kan, nadat men gewacht heeft tot het gewicht ongeveer tot
rust is gekomen, door waarneming van de kleine slingeringen
worden nagegaan, of het lood inspeelt, doch bij windig weer
moet zoo mogelijk door het uitspannen van een scherm of op
andere wijze de beweging der lucht onschadelijk worden gemaakt.
De polygoneering van stadsgedeelten, die hoogere nauwkeurigheid
eischte en waarbij men zich tevens veelal tot minder gunstigen
aanleg van het net gedwongen zag, deed behoefte ontstaan aan
een centreermiddel tot op 1 a 2 m.m. Het optisch projecteeren,
253
Z. f. V. 1892 p. 155: Messstabhalter; in Beieren Spinne genoemd.
