rekenwijzen, deed reeds verscheidene werken over dit onderdeel
der toegepaste wiskunde het licht zien. l)
Het werk, dat thans voor ons ligt, bevat de beschrijving van
een groot aantal rekenmachines, logarithmische rekenlinialen,
analytische en algebraïsche machines, graphische rekentafels, enz.
Verder worden verschillende graphische oplossingsmethoden be
sproken, terwijl de talrijke bibliographische aanteekeningen de
waarde van dit werk aanmerkelijk verhoogen.
Het leerboek is vrij elementair, harmonische analysatoren en
graphische integratie worden niet behandeld. Aanvangende met
de beschrijving van eenvoudige optel- en vermenigvuldig-machines
en -instrumenten, gaat de schrijver weldra over tot eene behandeling
van meer ingewikkelde rekenmachines als die van Pascal, Schilt,
Arzberger Stettner, d'Azevedo, Burroughs, Heinitz en
een groot aantal anderen. Daarop volgen eenige mededeelingen
omtrent de registreermachines van Patterson te Dayton (Ohio),
welke men ook in ons land in vele winkels aantreft. Eigenaardig
is hierbij de vermelding dat, teneinde te kunnen voldoen aan de
vele aanvragen naar machines voor diverse berekeningen, de
gebroeders Patterson, als echte Amerikanen, in hun dienst hebben
zes chef-uitvinders elk bijgestaan door tien assistent-uitvinders.
De registreermachines zijn natuurlijk minder ingewikkeld dan
de eigenlijk gezegde rekenmachines, daar ze alleen dienen voor
optelling.
Meer uitvoerig worden besproken de machines van Leibnitz,
Thomas, Tchebichef, 2) Odhner, Büttner, Grant en Selling,
alle ingericht voor vermenigvuldiging door herhaalde optelling.
Dan volgen de machines ingericht voor directe vermenigvuldiging,
als die van Bollée en Steiger, verder machines, waarmede direct
verschillen kunnen worden berekend (bijv. de verschillen van de
kwadraten der opvolgende natuurlijke getallen), terwijl het hoofd-
29
Successievelijk verschenen
Nomographic, Les calculs usuels effectués au moyen des abaques; 1891.
Traité de Nomographic; 1899.
Exposé synthétique des principes fondamentaux de la Nomographic; 1903.
Les instruments de précision en France (nouveau tirage illustré); 1904.
Le9ons sur la topométrie et la cubature des terrasses; 1904.
Calculs numériques, Encyclopédie des Sciences Mathématiques.
2) d'Ocagne is de eerste die een volledige beschrijving gaf van deze machine.
