164 van de vergelijking v2 - d o, die zooeven behandeld is. f. Men heeft xx= a en y2 b of x2 a en yx b; de seg mentenvergelijking gaat over in -- of -A v3 a/>3. ƒ,3 è3 S3 J'2 f, I. De voorwaarde -ï" levert y als wortel van y4 j j<3 -|- ad3 o. f, 2. De voorwaarde xy d levert v als wortel van y4 -1 dy3 ab3 o. f, 3. De voorwaarde xy d=o of x —y doet x bepalen uit x4 ft. Ter bepaling van den vierden-wortel uit een getal ft ontbinde 3 2 ,7 men ft in de factoren a en b3 (bijv. 321,7 in - 43» waarbij b geheel is) en zoekt den schalenstand waarin met a der log-schaal en met b der (3 log)-schaal waarden resp. y en x correspondeeren, die gelijk zijn. (Vergelijk het voorbeeld sub f, 3 Pa£f- IO°)- Het is gewenscht voor b de waarde 1 te nemen om eene deeling te ontgaan; op de drieschalige lineaal rangschikt men aldus x 4,235 10 100 321,7 1000 4,235 Het gebruik van een tweeden looper schaft hier gemak. Nog eenvoudiger is het de tong in den tweeden stand te brengen, daardoor een tegengesteld, dichtep bij elkaar liggend schalenpaar vormend (pag. Men rangschikt dan x X 1 P 3 aldus 1 4,23510 100321,7 1000 Deze methode is overwegend gemakkelijker; de tong blijft in den eens aangenomen stand, slechts de looper zoekt de gelijke argumenten op beide schalen, en deze argumenten staan als corres pondenten recht tegenover elkaar dus niet kruiselings als bij gelijkgerichte schalen. De omstandigheid, dat de becijfering der tong omgekeerd gelezen wordt, is na korte oefening niet hinderlijk. Opmerking. De beschreven methoden ter bepaling van V a (pag. 89), iT a (pag. 100) en (Pa&- I04) °P andere schalen combinaties toegepast leveren het middel ter bepaling van andere wortels. Voorbeeld 321,7 7* Schaal voor (2 log) en schaal voor (3 log) x (drie-schalige lineaal, tong in den tweeden stand). 7,3 7,3 CL CL CL OC'y p X\ CL 70 ff'r'l .v' 1

Digitale Tijdschriftenarchief Stichting De Hollandse Cirkel en Geo Informatie Nederland

Tijdschrift voor Kadaster en Landmeetkunde (KenL) | 1911 | | pagina 104