bondsstaten die werkzaamheden door de stedelijke besturen
bekostigd worden.
Onder het toonen van kaarten en plans van driehoeksmetingen
deelde hij eenige bijzonderheden, op hermeting betrekking heb
bende, van eenige der voornaamste steden in Duitschland mede.
Hamburg heeft 10 ambtenaren voor het verrichten van metingen,
benevens kopergraveurs, en kan aldus kopergravures van kaarten
laten vervaardigen. De stad geeft jaarlijks 320.000 mark uit voor
het verrichten van metingswerkzaamheden.
Berlijn, dat thans geheel hermeten is, heeft 51 ambtenaren
met metingswerkzaamheden belast. De hermeting over eene
oppervlakte van 6350 hectaren heeft in 10 jaren plaats gehad
en kostte 1.595.000 mark of 251 mark per h. a. Dresden heeft
ééndirecteur, 6 inspecteurs en 60 andere ambtenaren. De jaar-
lijksche uitgaven voor meetwerkzaamheden bedragen 180.000 mark.
De geachte spreker gaf nog tal van bijzonderheden over de
inrichting der hermetingsbureaux in de steden Altenburg, Mün-
chen, Wiesbaden, Hannover, Düsseldorf en Frankfurt en ten
slotte besprak hij de hermeting der stad Plauen. Het personeel
bestaat daar uit 14 ingenieurs en technici, een lithograaf, 4 land
meters benevens 12 helpers. Die ambtenaren zijn verdeeld in
twee categoriën, die voor de bijhouding en die voor de hermeting.
Met de hermeting der stad en omgeving werd begonnen in 1903.
Het driehoeksnet heeft 253- en het polygoonnet 452 punten, van
wege het sterk geparcelleerde terrein moest aan de meting der
polygoonzijden bijzondere zorg besteed worden; men gebruikte
daarvoor nauwkeurigheidsmeetlatten wier lengten tot op 1/100
nauwkeurig waren. Verder werden bij die metingen hellings
meters gebruikt en werd de temperatuur en de vochtigheids
toestand van de lucht in aanmerking genomen; ook werd, onder
het nemen van vele voorzorgen, bij deze metingen gebruik gemaakt
van den meetband. Bij de detailmeting werd voor het veldwerk,
dat ter plaatse in inkt werd vervaardigd, gebruik gemaakt van
doorschijnend papier om het langs foto-mechanischen weg te
kunnen verveelvoudigen; de kosten hiervan bedragen voor
10 bladen copie 1.75 mark. De detailmeting werd voorafgegaan
door eene grensbepaling en door het plaatsen van blijvende zicht
bare teekens; dit geschiedde onder toezicht van den landmeter,
en bij weigering der eigenaren om mee te werken tot afpaling
i3i
