54
ment (4) (1) segment (8)(2) en dat segment (5) (1)
segment (10) (2).
Ter onderverdeeling merkt men de afstanden c~. log 1,1 =0,0414 s
20,7 mm, log 1,2 0,0792 s 39,6 mm, s. log 1,3 0,1139
57,0 mmlog 1,9 0,2788 139,4 mml°g 2>J °>3222
----- 161,1 mm log 9,9 0,9956 497,8 vim, welker uiteinden
door 1,1 1,2 1,3 1,9 2,1 9,9 zouden kunnen worden aange
duid. De segmenten (1,1) (1,0), (1,2) (1,1), (1.3) (1,2)(2,0)
(1,9), (2,1) (2,0)(10,0) (9,9) zijn lang: 20,7 mm, 18,9
mm, 17,4 mm,11,1 mm, 10,6 mm2,2 mm.
De verdeelingsintervallen zijn nu reeds klein genoeg om waar te
nemen, dat deze in overeenstemming met de formule f' (x) log e
omgekeerd-evenredig zijn met de waarden van het argument x.
Zoo is hier het laatste interval (10,0) (9,9) weinig grooter, dan
het tiendedeel van het eerste interval (1,1) (1,0).
Alle intervallen zijn nu nog voor verdere verdeeling vatbaar,
schoon niet alle in dezelfde mate. De onderverdeeling zal voor
elk interval zoo ver mogen worden voortgezet, dat tiendedeelen
nog gemakkelijk te schatten zijn. Bij scherpe deelstrepen is dit
zonder loupe nog mogelijk, wanneer men twee opeenvolgende
strepen niet dichter bij elkander toelaat, dan op 1j2 mm a x mm
door eene verdeeling enger dan in 1/2 mm zou men de aflezingen
of instellingen niet nauwkeuriger doen zijn, en tegelijk het over
zicht over de schaal sterk bemoeilijken. Frank's enkelschalige
rekenlineaal met lengteëenheid 500 mm verdeelt doelmatig
de intervallen (1,1) (1,0) a (1,5) (1,4) elk in halve tienden:
grootste interval (1,005) (1,000) log 1,005 log 1,000
0,0022 1,1 mm en kleinste interval (1,500) (b495) (log
1,500 log 1,495) 0,0014 f °>7 mm
de intervallen (1,6) (1,5) a (3,0) (2,9) elk in tienden; grootste
interval (1,51) (1,50) e (log 1,51 log 1,50) =0,0029 M
mm en kleinste interval (3,00) (2,99) (log 3,00 log 2,99)
0,0014 s °>7 mm
de intervallen (3,1) 3,0) a (7,0) —(6,9) elk in dubbele tienden,
d.i. in 5 deelen: grootste interval (3,02) (3,00) (log 3,02
log 3,oo) 0,0029 1,4 mm en kleinste interval (7,00) (6,98)
(log 7,00 log 6,98) 0,0012 0,6 mm
de intervallen (7,1) (7,0) a (10,0) (9,9) elk in tweeën:
X
