de verkenningen en de pilaarbouw voortgezet. Een enkele maal
werd uit een pilaar de ijzeren dook ontvreemd; de inlander
schijnt, zegt het verslag, aan het ijzer in de pilaren op hooge
punten ingemetseld, magische kracht toe te schrijven. Een groot
aantal punten werd gemeten en berekendeen lijst der coördi
naten van berekende punten is aan het verslag toegevoegd.
Somtijds werden de metingen zeer belemmerd door boschbranden
en nevel; op een punt moest voor het vastleggen van vier
secundaire richtingen en het aanmeten van een tertiair punt
72 dagen verblijf worden gehouden.
Op Bali en Lombok werd een aanvang gemaakt met het
verzamelen van de noodige gegevens voor de invoering van eene
nieuwe landrente-regeling. De verkenning is echter nog niet
zoover gevorderd dat een definitief plan van driehoeksmeting
kan worden ontworpen.
De topographische hermeting van Midden-Java, Krawang en
Cheribon werd voortgezet, evenals de herziening van de topo
graphische kaarten in de Preanger Regentschappen.
Zeer lezenswaard is ook het verslag over de topographische
opneming van Sumatra. Interressante natuurbeschrijvingen, mede-
deelingen over de gesteldheid van den bodem, cultuur en bevol
king brengen een aangename afwisseling tusschen de, overigens
onvermijdelijke, opsomming van verrichten arbeid, van personeel
en kosten. Talrijk waren ook hier de moeilijkheden waarmede
men soms te kampen had. Zwermen muskieten maakten vaak het
verblijf te velde alleen mogelijk als handen en gelaat werden
bedekt, terwijl ook de talrijk voorkomende bloedzuigers en de
•ondragelijke hitte aan het uithoudingsvermogen van het personeel
zware eischen stelde.
Het bijgeloof der bevolking, hoezeer het vaak den arbeid der
opnemingen bemoeilijkt, heeft toch ook een enkele maal zijn
goede zijde. Op den G. Pasagi bijv. is een pilaar naar de meening
van het volk gebouwd uit de steenen van heilige graven, waardoor
deze pilaar een voorwerp van bijzondere vereering is geworden
en offeranden worden neergelegd aan zijn voet. Voor verstoring
van dit bouwwerk behoeft dus niet gevreesd te worden.
In verschillende residenties van Java werden, de landrente
opnemingen voortgezet.
De reproductie-werkzaamheden aan de topographische inrichting
2Ó3
