139
geconstateerd, steeds zullen de daarmede gepaard gaande massa
verplaatsingen hunnen invloed moeten laten gelden op de asbe-
weging der aarde, evenals de erosie der steile kusten door de
werking der wateren van de wereldzeeën, de verplaatsing van
materiaal stroomafwaarts door de rivieren en de deltavorming
aan hunne monden, de meer of mindere afsmelting of toeneming
van het «inlandijs» aan de polen en dergelijke verschijnselen.
De gevolgen dezer geologische- en meteorologische verande-
ringen kunnen zich op drieërlei wijze openbaren
i0- door een locale afwijking van de loodlijn, als resultante
van de zwaartekracht en van de middelpuntvliedende kracht,
waardoor een schijnbare verandering van de geographische
breedte der betrokken plaats zou worden veroorzaakt;
2e. door eene verplaatsing van de omwentelingsas in het in
wendige der aarde, waaruit eene seculaire of periodieke verandering
der geographische breedten volgt en
3e. door eene verplaatsing van deze as in de ruimte of door
eene nutatie, welke haren invloed laat gelden op de Coördinaten
der sterren.
De omwentelingsas der aarde valt bijna, doch niet volkomen,
samen met de kleinste der 3 hoofdassen van traagheid, voor
welke as dus het traagheidsmoment het grootst is, terwijl dit
voor de beide andere ongeveer in het vlak van den aequator
liggende hoofdassen dus kleiner, doch voor beide ongeveer van
dezelfde grootte is, terwijl verder alle 3 assen moeten gaan door
het zwaartepunt der aardspheroïde.
Daar onder «moment van traagheid» wordt verstaan de
som der producten van de massa-eenheden en het vierkant hunner
respectieve afstanden tot de hoofdassen van traagheid, spreekt
het van zelve, dat elke verschuiving in de ligging der massa-
deelen eene verplaatsing tengevolge moet hebben van de ligging
der hoofdassen van traagheid zoowel als van de ligging van het
zwaartepunt in het lichaam der aarde.
De verplaatsing van het zwaartepunt blijft echter steeds binnen
zeer enge grenzen en kan dus in den regel wel worden ver
waarloosd.
Nemen we bijv. aan, dat het groote Centraal-plateau van
Azië. ten naaste bij een oppervlakte heeft van 1/100 van die der
aarde, dat zijne gemiddelde hoogte 4250 Meter of 1/1500 van den
