vindt, dan wordt de verandering aangegeven door de formule:
en cc L 90°;
de pool verplaatst zich in dit geval dus in eene richting lood
recht op de meridiaan van p en in den tegengestelden zin van
de beweging der massa.
Wanneer bijv. het Aziatisch hoogland io° naar het Oosten
werd verplaatst, zouden we vinden: 6 2',60 4800 meter, zoodat
de pool ongeveer 5 K. M. naar het Westen zou marcheeren.
De grootste uitwerking wordt verkregen, wanneer eene massa
zich over eene lengte van go° langs eene meridiaan verplaatst,
bijv. van 450 Noorderbreedte tot 450 Zuiderbreedte; we hebben dan:'
waaruit voor il -_L-_ eene waarde volgt van 32', of o",o87
voor eene massa van 1000 K.M.3 van eene dichtheid 2,75.
Van groot belang is het verder om na te gaan welke verplaatsing
de pool zou ondergaan bij eene tijdelijke verhooging van het
niveau in een der groote Oceaanbekkens.
Eene gemiddelde rijzing van slechts 0,10 Meter van het watervlak
der zee over eene uitgestrektheid van 1/10 gedeelte van het aardopper
vlak, vertegenwoordigt een watervolume van 5000 K.M.3 Eene ver
plaatsing van deze watermassa van de gemiddelde Nooderbreedte van
45 naar den parallel van 450 Zuiderbreedte zou dus een maximale
verplaatsing van de traagheidspool te gevolge hebben van o",i6.
Het gewicht van eene dergelijke kolom water van slechts o. 10
Meter hoogte staat echter gelijk met eene verandering van den
atmospherischen druk van 0,008 Meter volgens den kwikbarometer
en deze verhouding toont dus duidelijk, welk eene groote rol de
plaatselijke veranderingen in den luchtdruk kunnen spelen ten op
zichte van de veranderingen der geographische breedten; alleen
reeds door meteorologische oorzaken zal de ligging van de traag
heidspool en daarmede dus de verandering in de geographische
breedten momenteel om een bedrag van wellicht meerdere
«tienden» van secunden kunnen worden gewijzigd, zooals reeds
in 1876 door Sir William Thomsom werd aangegeven.
143
aW1 JIj
d 46oT?sin 2 A
1VL r
f. Tisserand. Traite de Méc. Cél. Tom. II. Chap. XXIX. pag. 489.
